Vdekja e çuditshme e individit liberal

Dhe këtu qëndron kontradikta më e madhe: vetëm një rikonfigurim gjithëpërfshirës i të drejtave të pronësisë mbi instrumentet gjithnjë e më të bazuara në cloudin e prodhimit, shpërndarjes, bashkëpunimit dhe komunikimit mund të shpëtojë idenë themelore liberale të lirisë siç do të kërkojë vetëpronësia. Prandaj, ringjallja e individit liberal kërkon pikërisht atë që liberalët e urrejnë: një revolucion të ri

Babai im ishte mishërimi i individit liberal, një ironi e shkëlqyer për një marksist të përjetshëm. Për të siguruar bukën e gojës, u desh t’i grahte punës te shefi i një fabrike çeliku në Eleusis. Por gjatë çdo pushimi të drekës ai endej i lumtur në oborrin e hapur të Muzeut Arkeologjik të Eleusisit, ku harlisej në zbulimin e mbishkrimeve të lashta plot me të dhëna se teknologët e antikitetit ishin më të avancuar nga sa mendohej më parë.

Pas kthimit të tij në shtëpi, pak pas orës 17:00, çdo ditë, dhe pasi kotej pak në gjumin e pasdites, do të bëhej pjesë në jetën tonë familjare dhe të shkruante gjetjet e tij në artikuj dhe libra akademikë. Me pak fjalë, jeta e tij në fabrikë ishte e ndarë mjeshtërisht nga jeta e tij personale.

Ajo pasqyronte një kohë kur edhe të majtët si ne mendonin se, nëse asgjë tjetër, kapitalizmi na kishte dhënë sovranitet mbi veten tonë, ndonëse brenda kufijve. Sado që dikush të punojë fort për shefin, mund të paktën të mbyllë një pjesë të jetës së tij dhe, brenda atij gardhi, të mbetet autonom, i vetëvendosur, i lirë. Ne e dinim se vetëm të pasurit ishin vërtet të lirë të zgjidhnin, se të varfrit ishin kryesisht të lirë për të humbur dhe se skllavëria më e keqe ishte ajo e kujtdo që kishte mësuar të donte zinxhirët e tyre. Megjithatë, ne vlerësuam vetëpronësinë e kufizuar që kishim.

Të rinjve sot iu është mohuar edhe kjo mëshirë e vogël. Që nga momenti kur hedhin hapat e tyre të parë, ata mësohen në mënyrë implicite ta shohin veten si një markë, por që do të gjykohet sipas origjinalitetit të perceptuar. (Dhe kjo përfshin punëdhënësit e mundshëm: “Askush nuk do të më ofrojë punë”, më tha një i diplomuar një herë, “derisa të zbuloj veten time të vërtetë”.) Marketingu i një identiteti në shoqërinë e sotme online nuk është fakultativ. Kurimi i jetës së tyre personale është bërë një nga punët më të rëndësishme që bëjnë të rinjtë.

Përpara se të postojnë ndonjë imazh, të ngarkojnë ndonjë video, të rishikojnë ndonjë film, të ndajnë ndonjë fotografi apo tweet, ata duhet të kenë parasysh se kë do të kënaqë ose do të tjetërsojë zgjedhja e tyre. Ata duhet disi të kuptojnë se cili nga “vetja e tyre e vërtetë” e mundshme do të duket më tërheqëse, duke testuar vazhdimisht opinionet e tyre kundër nocionit të tyre se cili mund të jetë opinioni mesatar midis opinionbërësve në internet. Për shkak se çdo përvojë mund të kapet dhe të ndahet, ato konsumohen vazhdimisht nga pyetja nëse duhet bërë një gjë e tillë. Dhe edhe nëse në të vërtetë nuk ekziston asnjë mundësi për të ndarë përvojën, ajo mundësi mund të imagjinohet lehtësisht dhe do të jetë. Çdo zgjedhje, e dëshmuar apo ndryshe, bëhet një akt në ndërtimin e kujdesshëm të një identiteti.

Nuk ka nevojë të jesh i majtë për të parë se e drejta për pak kohë çdo ditë kur nuk është në shitje është zhdukur. Ironia është se individi liberal nuk u shua as nga këmisha bojëkafe fashiste dhe as nga komisarët stalinistë. Ai u vra kur një formë e re kapitali filloi t’i udhëzonte të rinjtë të bënin gjërat më liberale: të jeni vetvetja. Nga të gjitha modifikimet e sjelljes që ajo që unë e quaj kapitali në cloudin kompjuterik ka krijuar dhe ka fituar para, kjo është padyshim arritja e tij kryesore dhe kurorëzuese.

Individualizmi posedues ishte gjithmonë i dëmshëm për shëndetin mendor. Shoqëria tekno-feudale që po krijon kapitali cloud, i bëri gjërat pafundësisht më keq kur shkatërroi gardhin që i siguronte individit liberal një strehë nga tregu i punës. Kapitali cloud e ka copëtuar individin në fragmente të dhënash, një identitet që përfshin zgjedhje të shprehura me klikime, të cilat algoritmet e tij janë në gjendje t'i manipulojnë në mënyra që asnjë mendje njerëzore nuk mund t'i kuptojë. Ka nxjerrë individë që nuk janë aq posesiv sa të poseduar, ose më saktë persona të paaftë për vetëposedim. Ka pakësuar kapacitetin tonë për t'u fokusuar duke zgjedhur vëmendjen tonë.

Ne nuk jemi bërë vullnetarë. Jo, fokusi ynë është rrëmbyer nga një klasë e re sunduese. Dhe për shkak se algoritmet e ngulitura në kapitalin cloud dihet se përforcojnë patriarkalizmin, stereotipat djallëzorë dhe shtypjen paraekzistuese, më të rrezikuarit – vajzat, të sëmurët mendorë, të margjinalizuarit dhe të varfrit – vuajnë më shumë.

Nëse fashizmi na mësoi diçka, është ndjeshmëria jonë ndaj stereotipave demonizues dhe tërheqjes dhe fuqisë të shëmtuar të emocioneve si drejtësia, frika, zilia dhe urrejtja që ato ngjallin te ne. Në realitetin tonë bashkëkohor shoqëror, kjo “re” (cloud) na sjell ballë për ballë me “tjetrin” të frikësuar dhe të urryer. Dhe për shkak se dhuna në internet duket pa gjak dhe anodine, ne kemi më shumë gjasa t'i përgjigjemi këtij “tjetrit” me gjuhë tallëse, bile edhe nënçmuese. Fanatizmi është kompensimi emocional i tekno-feudalizmit për frustrimet dhe ankthet që përjetojmë në lidhje me identitetin dhe fokusin.

Moderatorët e komenteve dhe rregullimi i gjuhës së urrejtjes nuk mund ta ndalojnë këtë brutalizim, sepse është thelbësor për kapitalin cloud, algoritmet e të cilit optimizohen për qiratë e cloudeve që rrjedhin më me bollëk drejt pronarëve të Big Tech nga urrejtja dhe pakënaqësia. Rregullatorët nuk mund të rregullojnë algoritme të drejtuara nga inteligjenca artificiale që as autorët e tyre nuk mund t'i kuptojnë. Që liria të ketë një shans, kapitali cloud duhet të socializohet.

Babai im besonte se gjetja e diçkaje të bukur pa kohë për t'u fokusuar, siç bëri duke u çuditur mes relikteve të lashtësisë greke, është mbrojtja jonë e vetme nga demonët që rrethojnë shpirtin tonë. Unë jam përpjekur ta praktikoj këtë gjatë viteve në mënyrën time. Por përballë tekno-feudalizmit, duke vepruar vetëm, të izoluar, si individë liberalë nuk do të na çojnë shumë larg. Të shkëputemi nga interneti, të fikim telefonat dhe të përdorim para në vend të plastikës nuk është zgjidhje. Nëse nuk bashkohemi së bashku, ne kurrë nuk do ta civilizojmë ose shoqërizojmë kapitalin e cloudeve - dhe kurrë nuk do ta rimarrim mendjen tonë nga kontrolli i tij.

Dhe këtu qëndron kontradikta më e madhe: vetëm një rikonfigurim gjithëpërfshirës i të drejtave të pronësisë mbi instrumentet gjithnjë e më të bazuara në renë kompjuterike të prodhimit, shpërndarjes, bashkëpunimit dhe komunikimit mund të shpëtojë idenë themelore liberale të lirisë siç do të kërkojë vetëpronësia. Prandaj, ringjallja e individit liberal kërkon pikërisht atë që liberalët e urrejnë: një revolucion të ri.

(Autori, një ish-ministër i financave i Greqisë, është lider i partisë MeRA25 dhe profesor i ekonomisë në Universitetin e Athinës. Komenti është shkruar për rrjetin botëror të gazetarisë, “Project Syndicate”, pjesë e të cilit është edhe “Koha Ditore”).