Rregullatorët teknologjikë të Kinës sulmojnë përsëri

Këto përpjekje pa dyshim do të mbivendosen me mandatin e rregullatorit antitrust të Kinës, Administratës Shtetërore për Rregullimin e Tregut. Por, pa marrë parasysh: i inkurajuar nga shtytja e qeverisë për të frenuar gjigantët e teknologjisë, CAC-i ka ambicie të mëdha rregullatore. Në vitet e ardhshme, përpjekjet e saj për t'i realizuar ato, do të luajnë rol të madh në përcaktimin e trajektores së bizneseve të platformës - dhe inovacionit të teknologjisë - në Kinë

Hong-Kong - ByteDance, kompania amë e platformës së njohur të mediave sociale, TikTok, ka një armë jo fort sekrete. Algoritmet e fuqishme janë në gjendje të parashikojnë me saktësi preferencat e përdoruesve dhe të rekomandojnë përmbajtjen që në të vërtetë duan të shohin, duke i mbajtur të lidhur për ekranet e tyre. Por ByteDance së shpejti mund të detyrohet ta mbulojë atë armë - ose, të paktën, ta heshtë.

Kompanitë e platformës së internetit në Kinë po përballen me një mori rregullash të reja të të dhënave që mund të kufizojnë përdorimin e motorëve të rekomandimeve. Fillimisht, Ligji për Mbrojtjen e Informacionit Personal, i cili u fuqizua këtë muaj, kërkon që platformat të lejojnë përdoruesit të zgjedhin përmbajtjen e personalizuar dhe reklamat e synuara.

Por, Kina së shpejti mund të shkojë një hap më larg. Rregullatori kinez i internetit, Administrata e Hapësirës Kibernetike të Kinës (CAC), kohët e fundit ka nxjerrë draft-udhëzime të reja që sjellin një mori kufizimesh në mbledhjen dhe përpunimin e të dhënave dhe transferimin e tyre përtej kufijve. Veçanërisht, aplikacionet duhet të marrin pëlqimin e qartë nga përdoruesit përpara se të mbledhin ose përdorin të dhëna për të bërë rekomandime të personalizuara. Me fjalë të tjera, individët do të duhet të zgjedhin personalizimin, në vend që të zgjedhin atë, siç është norma aktuale.

Kjo politikë mund të çojë drejt gërryerjes së modeleve të biznesit të platformave online si Douyin (versioni i TikTok-ut i përdorur në Kinë) dhe Taobao (platformë e blerjeve online në pronësi të Grupit Alibaba), me implikime potencialisht të gjera për inovacionin e ardhshëm në sektorin e teknologjisë kineze. Arsyeja është e thjeshtë: shumë përdorues, nëse pyeten, vendosin se nuk ia vlen të heqin dorë nga privatësia e tyre.

Shtruarja e pyetjeve bën ndryshimin e madh. Kur Apple varrosi opsionin për të refuzuar gjurmimin nga aplikacionet në cilësimet e saj të ndërlikuara të privatësisë, vetëm 25% e përdoruesve gjetën kohë për ta gjetur atë dhe u larguan. Por, kur kompania filloi t'i nxiste përdoruesit e iPhone me mundësinë për të hequr dorë nga gjurmimi, 84% e pranuan atë.

Politika e re e heqjes dorë nga Apple, të cilën e prezantoi në iPhone iOS prillin e kaluar, ka qenë shkatërruese për firmat amerikane të teknologjisë, si Facebook, modelet e biznesit të të cilëve janë ndërtuar mbi mbledhjen e të dhënave të përdoruesve dhe shitjen e reklamave të synuara. Sipas një vlerësimi, ndryshimi i politikave të Apple i kushtoi Facebookut, Snapit, Twitterit dhe YouTubet së bashku afro 10 miliardë dollarë të ardhura – ose 12% e totalit – në gjysmën e dytë të 2021. Janë në panik reklamuesit online, të cilët tani duhet të paguajnë shumë më tepër për të arritur potencialin klientët.

Kjo është shenjë ogurzezë për kompanitë teknologjike të Kinës – jo më pak sepse draft-rregulloret e të dhënave të CAC-it shkojnë shumë përtej rregullit të ri të Apple. Ndërsa Apple kërkon që aplikacionet të marrin leje përpara se të ndajnë të dhënat e një përdoruesi me palët e treta, masat e reja kineze do të kërkonin që aplikacionet të sigurojnë zgjedhjen e përdoruesit edhe për të përdorur vetë të dhënat.

Kërkesa e propozuar e Kinës për të zgjedhur, gjithashtu duket të jetë më e rreptë se Rregullorja e Përgjithshme e Mbrojtjes së të Dhënave të Bashkimit Evropian - aktualisht një nga ligjet më të ashpra të privatësisë në botë. Ndërsa, BE-ja kërkon që platformat të sigurojnë pëlqimin e përdoruesit përpara mbledhjes dhe përpunimit të të dhënave, nuk kërkon pëlqim specifik për të mundësuar shërbimet e rekomandimit.

Mbetet për t'u parë se si platformat kineze do t'i përgjigjen rregullores së propozuar. Ata pothuajse me siguri do të lobojnë te qeveria që të mos e zbatojë fare. Nëse qeveria refuzon të dëgjojë, ata ndoshta do të përpiqen të anashkalojnë rregullin duke ridizajnuar veçoritë e aplikacionit, megjithëse kjo do të marrë kohë dhe do të ngrejë rreziqe serioze të pajtueshmërisë.

E megjithatë, për CAC-in, betejat e kompanive private të teknologjisë mund të mos jenë shumë shqetësuese. Ndërsa është e pamundur të thuhet saktësisht se çfarë përfshiu në analizën kosto-përfitim për kërkesën e propozuar të zgjedhjes, duket qartazi se inkurajimi i rritjes së biznesit dhe inovacionit teknologjik nuk është pjesë e mandatit të CAC-it.

Pra, cilat janë qëllimet e CAC-it? Për t'iu përgjigjur kësaj pyetjeje, duhet të marrim parasysh misionin, kulturën dhe strukturën burokratike të agjencisë. Duke pasur parasysh se zbatimi administrativ kinez është formuar nga varësia gjatë procesit, ne duhet të shikojmë gjithashtu sjelljen e kaluar të CAC-it - në veçanti, statusin e tij si një nga departamentet qeveritare më ndërhyrëse të Kinës.

Duke funksionuar nën Komisionin Qendror të Çështjeve të Hapësirës Kibernetike, grup udhëheqës i kryesuar nga vetë presidenti Xi Jinping, CAC-i fillimisht u ngarkua me sigurimin kibernetik dhe rregullimin e përmbajtjes së internetit. Por që nga viti 2013, është zgjeruar ndjeshëm, duke përfshirë përthithjen e agjencive të tjera të sigurisë kibernetike.

Në korrik, CAC-i rroku titujt kryesorë kur befasoi kompaninë e udhëtimit Didi Chuxing me inspektim të sigurisë kibernetike vetëm dy ditë pas ofertës fillestare publike të firmës në New York. CAC-i mandatoi më pas kontrollet e sigurisë kibernetike për çdo firmë teknologjike kineze të pasur me të dhëna që planifikonte listime jashtë shtetit, duke u vendosur efektivisht si një rojë për përpjekjet për të mbledhur kapital jashtë vendit.

Duke pasur parasysh që të dhënat janë burimi jetësor i ekonomisë së platformës, CAC-i ka hapësirë të konsiderueshme për të zgjeruar dorëzimin e tij burokratik. Dhe, nëse projektrregullorja e re është ndonjë tregues, ajo planifikon të bëjë pikërisht këtë, duke shembur muret që rrethojnë "kopshtet me mure" të platformave të internetit, duke ndaluar diskriminimin algoritmik të çmimeve dhe duke shtypur praktikat e tjera të padrejta të çmimeve.

Këto përpjekje pa dyshim do të mbivendosen me mandatin e rregullatorit antitrust të Kinës, Administratës Shtetërore për Rregullimin e Tregut. Por, pa marrë parasysh: i inkurajuar nga shtytja e qeverisë për të frenuar gjigantët e teknologjisë, CAC-i ka ambicie të mëdha rregullatore. Në vitet e ardhshme, përpjekjet e saj për t'i realizuar ato do të luajnë rol të madh në përcaktimin e trajektores së bizneseve të platformës - dhe inovacionit të teknologjisë - në Kinë.

(Autorja, profesoreshë e së drejtës, është drejtoreshë e Qendrës për të Drejtën Kineze në Universitetin e Hong-Kongut. Është autore e “Chinese Antitrust Exceptionalism: How the Rise of China Challenges Global Regulation”.

Komenti është shkruar për rrjetin botëror të gazetarisë, “Project Syndicate”, pjesë e të cilit është edhe “Koha Ditore”.)