Kuptimi i Amerikës së mesmandatit

Me pak fjalë, një tërmet politik u shmang. Politika e jashtme e SHBA-së do të mbetet kryesisht në terren të njohur për dy vjetët e ardhshëm, deri në zgjedhjet presidenciale. Pas kësaj, çdo gjë mund, dhe ndoshta do të ndodhë

Zgjedhjet afatmesme mbahen në Shtetet e Bashkuara çdo katër vjet, në gjysmë të mandatit të një presidenti dhe dy vjet përpara zgjedhjeve të ardhshme presidenciale. Në lojë janë një e treta e Senatit, e gjithë Dhoma e Përfaqësuesve, disa guvernatorë dhe shumë zyra shtetërore dhe lokale.

Nuk ka votim kombëtar, por rezultatet priren të pasqyrojnë se ku qëndron vendi dhe interpretohen si referendum për partinë në pushtet (në këtë rast demokratët, të udhëhequr nga presidenti Joe Biden). Dhe ndërsa votat janë ende duke u numëruar – dhe në disa raste rinumëruar – nuk është shumë herët për të nxjerrë disa përfundime fillestare.

Mbi të gjitha, ajo që pritej të ishte votë vendimtare mosbesimi ndaj Bidenit në pjesën më të madhe nuk u materializua. Republikanët pritej gjerësisht të performonin më mirë se ata. Partia në pushtet pothuajse gjithmonë humbet vende në zgjedhjet afatmesme, pasi votuesit kërkojnë të shprehin pakënaqësinë dhe të kërkojnë ndryshim, dhe shumë nga çështjet në krye të mendjes së votuesve, duke përfshirë inflacionin, krimin dhe emigracionin e paligjshëm, duhet të kishin rezultuar në fitoret e republikanëve. Por shqetësimet e votuesve për çështje të tjera, nga të drejtat e abortit deri te shëndeti i demokracisë amerikane, së bashku me pyetjet rreth përshtatshmërisë së më shumë se disa kandidatëve republikanë, funksionuan në favor të demokratëve.

Siç ndodh shpesh, shqetësimet e politikës së jashtme duket se kanë pak rëndësi për votuesit. Pavarësisht nga fakti se një luftë po shpërthen në Evropë dhe se SHBA-ja po ofron pjesën e ndihmës për Ukrainën, realiteti është se, me pak trupa amerikane në zonat e konfliktit, shumica e votuesve janë të preokupuar me çështjet e brendshme.

Megjithatë, afatet e ndërmjetme do të kenë njëfarë ndikimi në politikën e jashtme të SHBA-së. Fakti që zgjedhjet u zhvilluan kryesisht në mënyrë paqësore dhe siç ishte planifikuar duhet të qetësojë miqtë e Amerikës dhe të zhgënjejë ata që shpresonin se do të kishte një përsëritje të protestës dhe dhunës që pasoi zgjedhjet presidenciale të vitit 2020. Për momentin, të paktën, demokracia amerikane ka qëndruar.

Sa i përket politikës, rezultati i përzier nuk jep mandat për ndryshime të rëndësishme. Kjo ka të ngjarë të thotë se mbështetja ekonomike dhe ushtarake për Ukrainën do të vazhdojë, megjithëse është e mundur që Kongresi mund të ketë disa përpjekje për të kufizuar shkallën e saj ose për ta lidhur atë me disa negociata të ardhshme. Sanksionet kundër Rusisë do të mbeten në fuqi.

Kështu do të jetë edhe qëndrimi i vijës së ashpër ndaj Kinës, i cili pasqyron një konsensus të fortë politik. Në të vërtetë, një nga fitoret e pakta legjislative dypartiake të Bidenit ishte Akti i CHIPS, i cili siguron qindra miliarda dollarë për të rritur konkurrencën e SHBA-së në fusha si prodhimi i gjysmëpërçuesve. Me një Kongres të ndarë, një nga fushat e pakta për marrëveshje të mundshme do të jetë legjislacioni i ngjashëm që synon Kinën. Për shembull, SHBA-ja mund të prezantojë një proces shqyrtimi për investimet e jashtme, të vendosë rregulla të reja bazë për investimet kineze në SHBA, ose të dyja.

Mbështetja për Tajvanin gjithashtu do të vazhdojë. Akti i politikës së Tajvanit, i cili do të përmirësonte lidhjet dypalëshe në mënyra të sigurta për të provokuar Kinën dhe për t'i ofruar Tajvanit ndihmë më të madhe ushtarake, mund të ringjallet nga Kongresi i ri. Nëse Kevin McCarthy bëhet Kryetar i Dhomës së Përfaqësuesve, siç është plotësisht e mundur, ai ka të ngjarë të udhëtojë në Tajvan, gjë që në mënyrë të ngjashme do të nxiste një përgjigje të fortë kineze.

Tregtia është fushë tjetër ku politika do të mbetet kryesisht e pandryshuar, pasi ka pak mbështetje nga secila palë për nisma të reja. SHBA-ja nuk ka gjasa t'i bashkohet Marrëveshjes Gjithëpërfshirëse dhe Progresive për Partneritetin Trans-Paqësor ose pakte të tjera tregtare.

Sa i përket Iranit, ka mosmarrëveshje se si të trajtohet çështja bërthamore. Protestat në rritje në Iran, megjithatë, së bashku me provat e mbështetjes ushtarake iraniane për Rusinë, i kanë dhënë fund çdo mundësie për SHBA-në për t'iu bashkuar Planit të Përbashkët Gjithëpërfshirës të Veprimit 2015.

Koreja e Veriut, me provokimet e saj të vazhdueshme dhe testin e shtatë bërthamor që po afrohet, paraqet një sfidë tjetër, por asnjëra palë amerikane nuk ka një politikë alternative të qëndrueshme për të paraqitur. Kjo do të thotë se SHBA do të vazhdojë të sanksionojë Veriun.

Mbështetja për Izraelin do të vazhdojë të marrë mbështetjen e gjerë të Kongresit. Megjithatë, nuk mund të thuhet e njëjta gjë për iniciativat e krijuara për të luftuar ndryshimet klimatike.

Në përgjithësi, vazhdimësia do të mbizotërojë kryesisht, pjesërisht për shkak se sistemi politik i SHBA i jep presidentit liri të gjerë në drejtimin e politikës së jashtme.

Rreziku kryesor është se një Senat i kontrolluar nga republikanët mund të bllokojë emërimet e personelit dhe një Dhomë e kontrolluar nga republikanët mund të mbajë seanca dëgjimore për çështje të tilla si tërheqja e Afganistanit, gjë që mund të turpërojë dhe shpërqendrojë administratën Biden.

Ndoshta rezultati më i rëndësishëm i mandatit të mesëm është se rezultatet kanë dobësuar ish-presidentin Donald Trump, ndërsa guvernatori i Floridës, Ron DeSantis, i cili fitoi lehtësisht rizgjedhjen, është shfaqur si një pretendues serioz për të udhëhequr partinë republikane. Ndërsa demokratët tejkaluan pritjet, pyetjet brenda partisë mbeten nëse Biden duhet të kërkojë një mandat të dytë në 2024.

Me pak fjalë, një tërmet politik u shmang. Politika e jashtme e SHBA-së do të mbetet kryesisht në terren të njohur për dy vjetët e ardhshëm, deri në zgjedhjet presidenciale. Pas kësaj, çdo gjë mund, dhe ndoshta do të ndodhë.

(Richard Haass është president i Këshillit për Marrëdhëniet me Jashtë dhe autor i “The World: A Brief Introduction” (Penguin Press, 2020). Vështrimi është shkruar për rrjetin botëror të gazetarisë, “Project Syndicate”, pjesë e të cilit është edhe “Koha Ditore”.)