Duda Bale nuk duhet të lejohet të shantazhojë shtetin e Kosovës

Duda Bale e Lidhjes Socialdemokrate Boshnjake, duke përdorur shantazhe politike kundër shtetit të Kosovës me kërkesa potencialisht kundërkushtetuese për të ndarë vendin në grimca etnike, po ndihmon në mënyrë të tërthortë nacionalizmin etnik serb, që është një rrezik për paqen dhe stabilitetin në Ballkan.

Në një deklaratë për Radio Evropa e Lirë, Duda Bale tha:

“Ne jemi këtu për komunitetin tonë, ne jemi pakicë. Detyra dhe obligimi im moral është të mbështes komunitetin tim. Për mua është e rëndësishme që vetëm kërkesat e boshnjakëve të diskutohen. Të gjithë kandidatët për kryeministër që vijnë do t’i kushtëzoj.”

Duda Bale nuk e kupton se ajo është zgjedhur, para së gjithash, për të përfaqësuar dhe punuar për shtetin e Kosovës. Për më tepër, Bale duket se thotë se ajo kërkon që "vetëm kërkesat e boshnjakëve" të diskutohen. Nuk i intereson se si grupet e tjera etnike mund të preken nga propozimet e saj dhe nuk i interesojnë pasojat dhe se si po e bën rrugën e Kosovës drejt BE-së më të vështirë. Ajo gjithashtu ka thënë se nuk i intereson se cilat parti formojnë qeverinë, për aq kohë sa përmbushen kushtet e saj.
Çfarë nëse deputetët turq, romë dhe egjiptianë/ashkali fillojnë të bëjnë të njëjtat kërkesa?
Kur do të jetë "mjaft"?
Kur, si në Mesjetë, çdo fshat dhe çdo klan e familje në Kosovë të ketë komunën e vet që grindet dhe lufton me njëra-tjetrën?

Nëse Kosova i jep hapësirë një etnonacionalizmi të tillë, ajo do të shpërbëhet në një stagnim ekonomik dhe për shkak të paqëndrueshmërisë së saj. Nuk do të bëhet kurrsesi anëtare e Bashkimit Evropian.

Ishim shumë prej nesh boshnjakë, në Bosnjë dhe në diasporë, që më 1 janar 2025 festuam mundësinë për të udhëtuar në Kosovë pa viza.
Hapat e tillë janë shumë të rëndësishëm në rajon, nëse mendohet për të ardhmen e vendeve brenda BE-së.
Ne kemi mjaft probleme me nacionalizmin etnik serb. Prandaj është e rëndësishme që vendet e tjera të rajonit që aspirojnë të anëtarësohen në BE të tregojnë një vullnet të qartë për bashkëpunim, respekt, solidaritet dhe dialog të mirë. Për këtë arsye, është një hap shumë i rëndësishëm për Kosovën heqja e vizave për qytetarët boshnjakë.

Dikush do të dëshironte të shihte hapa të ngjashëm nga anë të ndryshme, që tregojnë për një bashkëpunim të mirë, midis Malit të Zi, Bosnjës dhe Kosovës, sepse pikërisht kjo e bën Bashkimin Evropian më të sigurt kur na ka ne si anëtarë të rinj. Logjika është shumë e thjeshtë: nëse ne në rajon nuk mund të bashkëpunojmë, që kemi qenë shumë pranë njëri-tjetrit gjatë gjithë historisë sonë, atëherë pyetja është se si mund të bashkëpunojmë me shtetet e tjera brenda Bashkimit Evropian.

Fatkeqësisht është e qartë se ne boshnjakët kemi një dilemë të madhe.

Bosnjë-Hercegovina si shtet nuk ka vetëm probleme kronike me Republikën Srpskan, e cila nuk bën asgjë tjetër veçse ngadalëson dhe saboton zhvillimin e vendit, por ne gjithashtu kemi parti boshnjake në rajon që sabotojnë zhvillimin e vendeve të tjera. Gjithçka duket sikur po vuajmë nga një çrregullim i rëndë stresor post-traumatik dhe sindroma e Stokholmit, kur fillon t’i ngjash armikut tënd, pra, fillon të flasësh si një çetnik ose të bësh gjëra si një çetnik.

Në Mal të Zi kemi si shembull Partinë Boshnjake (BS) me Ervin Ibrahimoviqin në krye, që mbështeti drejtpërdrejt partitë çetnike.
Ishte befasuese për shumë prej nesh, dhe shumë boshnjakëve iu desh një kohë e gjatë të rimëkëmbeshin nga shoku. Në vend që të mbështesin Malin e Zi, për një arsye tërësisht të panjohur dhe krejtësisht pa përfituar asgjë nga kjo, ata vendosën të mbështesin kukullat e Vuçiçit në Mal të Zi.

Tani po shohim diçka të ngjashme në Kosovë.
Shoku i fundit është deputetja nga partia boshnjake, Duda Bale, e cila u bë e veçantë duke kërkuar "komuna boshnjake" në Kosovë, ashtu siç kërkon regjimi i Beogradit për serbët. Ndërkohë që Kosova po zhvillon një betejë diplomatike kundër kësaj kërkese absurde nga OKB, BE dhe SHBA për minoritetin serb, papritur shohim që boshnjakët fillojnë të kërkojnë të njëjtën gjë.

Disa politikanë kanë pushtet falë problemeve.
Shumë politikanë në Ballkanin Perëndimor mendojnë se duhet të qëndrojnë në pushtet për aq kohë sa ka probleme për të punuar, por nuk është kështu. Ky lloj politikani krijon probleme edhe kur problemi nuk ekziston!
Duda Bale ndoshta është një prej tyre.

E shoh propozimin e saj si popullist dhe të ashpër, me qëllim që të jetë e dukshme, të tërheqë vëmendje ose të marrë pikë të nga ata që nuk e kuptojnë dëmin e propozimit të Bales.

Mendoj se politikanët boshnjakë që përfaqësojnë boshnjakët si pakicë në vendet e tjera të rajonit do të fitonin simpati maksimale duke qëndruar të fortë kundër çdo gjëje që mund të dëmtojë vendet ku kanë vendosur të jetojnë. Me rëndësi është të kontribuosh në zhvillim dhe që boshnjakët të shihen si burim i mirë dhe fqinj, kolegë e miq të mirë në Kosovë. Nuk ka kuptim që ne të fillojmë të ngjajmë me radikalët serbë që krijojnë probleme ose shqetësime edhe nëse vendosen në mars.

Shpresoj që artikulli im mund të ndihmojë boshnjakët dhe organizatat boshnjake nga vende të ndryshme në diasporë që të dalin me kritika ndaj politikanëve që konsiderohen të dëmshëm për boshnjakët në rajon. Heshtja është miratim dhe ne nuk mund të qëndrojmë thjesht spektatorë. Duhet të punojmë për të larguar politikanët popullistë në kohë të duhur dhe të mos i lejojmë kurrë ata të shtojnë fuqinë e tyre.

Boshnjakët në Kosovë tashmë i kanë të gjitha të drejtat kushtetuese për të jetuar dhe folur si boshnjakë. Nëse Kosova dhe populli i saj boshnjak dëshiron të përparojë dhe të mos nxisë konflikte të mëtejshme etnike në gjithë Ballkanin, Duda Bale dhe partia e saj duhet të identifikohen dhe të veprojnë politikisht si kosovarë dhe në interes të Kosovës.

Ida Xhanovic është gazetare dhe shkruan edhe për media suedeze. Po ashtu është e angazhuar në çështje që lidhen me të drejtat e njeriut, anti-racizmin dhe dhunën ndaj grave. Jeton në Stokholm dhe është pjesë e diasporës boshnjake.