Kulturë

Adrienne Hauser me elegancë në piano kulmon në ritme hungareze

Festivali “Chopin Piano Fest” ka kohë që Prishtinës i sjell emra të shquar të botës së muzikës klasike. E këtij niveli artistik ka qenë edhe nata e katërt e këtij edicioni me pianisten hungareze, Adrienne Hauser. Ka sjellë lojë mjeshtërore, në kombinim stilesh e teknikash, përderisa koncerti është shquar edhe për ritme hungareze. Mbi të gjitha, Hauser shquhet për elegancë e ndjeshmëri në interpretim

Loja e saj në piano është një lloj koreografie gishtërinjsh në tastet bardhezi, përherë në ndjekje tingujsh e ritmesh. Adrienne Hauser komunikon nëpërmjet instrumentit të saj. Me të publikut i rrëfen histori, e shpie nëpër epoka e vende të ndryshme dhe mjafton qoftë një pjesë krejt vogël për t’ia dalluar mjeshtërinë interpretuese. Hauser e ka dëshmuar këtë në natën e katërt të edicionit të 13-të të “Chopin Piano Festit”. Ka qenë “Der Müller und der Bach” e Franz Schubertit e orkestruar nga Franz Liszt ajo që ka hapur koncertin e së mërkurës mbrëma në Amfiteatrin e Bibliotekës Universitare në Prishtinë, duke zbërthyer këtë vepër tipike të periudhës së romantizmit e cila shquhet nga ritme të ngadalta e nota të buta. Vepra nxjerr në pah prekjet e lehta të gishtërinjve të pianistes, e cila shpesh ndalon nëpër taste të caktuara duke e lënë kështu tingullin të jehojë deri në shuarje. Kanë qenë projektorët rozë dhe kaltër që luajnë me ngjyrat e sallës, por shumëngjyrëshe ka qenë paleta e veprave që ka sjellë Hauser.

Me hapje pak më dramatike nisi vepra e dytë “Die Stadt”, sërish një orkestrim i veprës së Schubertit nga Liszt, e cila pas një hapjeje të fuqishme zhytet në tinguj të butë, karakteristikë për periudhën e romantizmit kur punoi e krijoi ky kompozitor.

Pas kësaj Hauser solli ritmin e këngëve folklorike hungareze. Ishte vepra “Three Hungarian Folksong from Czik” e njërit prej kompozitorëve më të njohur hungarezë, Béla Bartók, ajo që hapi siparin e muzikës moderne të shekullit XX. Bartók është i njohur për këtë lloj muzike, një kombinimin i modernes me folklorin. Vepra nis me tinguj të qetë e të ngadaltë teksa herë pas here theksohet ritmi i folklorit hungarez. Te këto pjesë vihen në pah manovrimet që pianistja duhet t‘i bëjë veçmas me dorën e majtë, e cila kërkon mbajtjen e theksave. Në proporcion me tinguj e butë ecin edhe lëvizjet e ngadalta të duarve të saj, të cilat duket sikur rrëshqasin nëpër tastierë. Shpërthimi i notave vjen te pjesa e tretë në “Allegro barbaro”.

Image
Për pianisten hungareze, koncerti në natën e katër të “Chopin Piano Fest” në Amfiteatrin e Bibliotekës Universitare ka qenë debutim në Kosovë

Në kontrast me këtë kapitull të koncertit qe kur ajo u fut te veprat më muzikale e ritmike të Chopinit. Ishin të njohurat “Mazurka”, që i referohen një lloj vallëzimi tradicional polak, ato të cilat imponojnë lojën e shpejtë, dhe Hauser shquhet për kapërcime të tilla të cilat sjellin tinguj të fortë e të thekshëm. Edhe këso teknikash ia shpërfaqin individualitetin e saj si pianiste me shumë përvojë.

Pas duartrokitjeve të gjata të publikut, në shenjë falënderimi, Hausner interpretoi shtesë edhe një pjesë të vogël për piano. Ende nën emocionet e skenës ajo ka treguar se është ndier e lumtur me mikpritjen e publikut dhe të organizatorëve të Festivalit. Ka vlerësuar veçmas pianon në të cilën ka performuar, e cila u ishte përshtatur me përpikëri prekjeve të lehta të saj.

Image
“Nëse do të thosha të vërtetën në fund, në notën e fundit u ndjeva shumë mirë. Mendoj që kjo është një piano shumë e mirë. Prekja ime është shumë e butë dhe sensitive, dhe ky lloj i pianos është shumë i mirë për mua dhe për këtë u ndjeva shumë mirë”, ka thënë Hauser

“Kjo është hera ime e parë në Kosovë. Kam qenë në Tiranë disa vjet më parë dhe kam luajtur në Shtëpinë e Operës, por në Prishtinë kjo është hera ime e parë. U ndjeva shumë mirë dhe njerëzit janë shumë të sjellshëm, kështu që kalova një kohë shumë të mirë. Nëse do të thosha të vërtetën në fund, në notën e fundit u ndjeva shumë mirë. Mendoj që kjo është një piano shumë e mirë. Prekja ime është shumë e butë dhe sensitive dhe ky lloj i pianos është shumë i mirë për mua dhe për këtë u ndjeva shumë mirë”, ka thënë ajo.

Pianistja Alberta Troni, njëherësh zëvendësdrejtoreshë e “Chopin Piano Fest”, ka thënë se është ndier bashkëpunimi me një pianiste të kalibrit të tillë. Ka veçuar sidomos përzgjedhjen e programit.

“Siç po e shihni, sonte është mbrëmja e katërt e Festivalit dhe vetëm se po i afrohemi mesit të edicionit të trembëdhjetë të Festivalit. Sonte ishte një pianiste virtuoze nga Budapesti, Hungaria, e cila performoi në mënyrë subtile një program shumë të bukur. Në pjesën e parë kishte vepra të kompozitorëve hungarezë, siç janë Franc Liszt dhe Béla Bartók, kurse pastaj përfundoi me vepra të Chopinit dhe në mënyrë mjaft virtuoze triumfale, kështu që la një përshtypje shumë të mirë për publikun”, ka vlerësuar ajo.

Talentin e saj Hauser e kishte shfaqur qysh në moshën shtatëvjeçare, kur ishte pranuar në “klasën e fëmijëve të super - talentuar” të organizuar nga akademia e muzikës “Franz Liszt”. Në vitin 1985 Hauser ishte shpërblyer me çmimin e tretë në Konkursin e Pianos të Radios Hungareze dhe po atë vit Televizioni Polak xhiroi një film dokumentar për të. Angazhimet e saj kombëtare dhe ndërkombëtare përfshijnë më shumë se 40 incizime të bëra nga radio hungareze, “Radio Suisse Romande”, “Bayerischer Rundfunk” e të tjera. Ka performuar në skena prestigjioze si “Wigmore Hall”, “Rudolfinum”, “Sala Verdi” si edhe në Korenë e Jugut, Vietnam, Kanada, Indi dhe Egjipt. Është e ftuar e shpeshtë e orkestrave hungareze dhe luan gjithashtu muzikë kamertale me partnerë si Zoltán Kocsis, Cyprien Katsaris, dhe Miklós Perényi. Incizimi i saj i parë është “The Miraculous Mandarin” e Bartókut për katër duar me Zoltán Kocsis. Shpesh mban edhe masterklasa në Seul, Kanada dhe Hungari. Në vitin 2012 ka fituar çmimin “Pirma”.

Pianistja e re Eleonida Elezi ka thënë se prania në koncertin e Hauserit është përvojë e veçantë. Ka vlerësuar punën që festivali “Chopin Piano Fest” po bën në organizimin e koncerteve të tilla.

“Sjellja e pianistëve mbarëkombëtarë ose botërorë në festivalin ‘Chopin Piano Fest’ është me të vërtetë frymëzuese për ne dhe një frymë e re të cilën profesoresha Lejla Pula dhe Besa Luzha me të gjithë kontribuuesit e tjerë e sjellin për ne. Për mua si pianiste e re është me të vërtetë frymëzuese të shosh se si janë frymët e tjera ndërkombëtare, kulturat e tjera që sjellin ngjyra të ndryshme muzikore”, ka thënë ajo.

Koncerti i ardhëm i “Chopin Piano Fest” sjell mbrëmje operistike me solistët e njohur shqiptarë: Kaltrina Miftari, Safet Berisha dhe Lekë Salihu.