-
Përktheu:
Vita Abrashi-Kajtazi
- 22 prill 2025 12:36
- Shpërndaje në:
Nuk janë vetëm karbohidratet ato që kanë rëndësi. Yndyrnat e ngopura dhe natriumi mund të luajnë një rol të madh në menaxhimin e diabetit.
Një nga pyetjet më të shpeshta që bëjnë personat me diabet është: “Çfarë mund të ha?”
Përgjigjja zakonisht fokusohet te karbohidratet, pasi ato ndikojnë drejtpërdrejt në sheqerin në gjak. Por sipas dietologëve, yndyrat e ngopura dhe natriumi (kripa) gjithashtu kanë ndikim të rëndësishëm, sidomos në ndjeshmërinë ndaj insulinës dhe shëndetin e zemrës, ka shkruar “EatingWell”.
Yndyrat e ngopura dhe rezistenca ndaj insulinës
Yndyrat e ngopura gjenden zakonisht tek ushqimet me bazë shtazore si gjalpi, mishi i kuq, djathi dhe qumështi i plotë, por edhe në disa vajra bimore si ai i kokosit. Edhe pse jo të gjitha janë të dëmshme në mënyrë të barabartë, konsumi i tepërt lidhet me rritjen e rrezikut për sëmundje të zemrës, problem që është tashmë i zakonshëm tek personat me diabet.
“Yndyra nuk e rrit direkt sheqerin në gjak si karbohidratet, por ndikon në tretje, ndjeshmëri ndaj insulinës dhe shëndet metabolik në përgjithësi”, ka thënë dietologia Kathy Levin.
Pra, nëse trupi bëhet më rezistent ndaj insulinës, sheqeri qëndron më gjatë në gjak, duke vështirësuar menaxhimin e diabetit.
Levin rekomandon që yndyrat e ngopura të përbëjnë jo më shumë se 10% të kalorive ditore, që do të thotë rreth 16 gramë në ditë për dikë që konsumon 1500 kalori. Zgjidhni në vend të tyre yndyra të pangopura, si ato që gjenden në: avokado, arra dhe fara, vaj ulliri, si dhe peshku, si salmoni (me omega3)
Roli i natriumit në diabet
Edhe pse natriumi nuk ndikon drejtpërdrejt në rritjen e sheqerit në gjak, ai mund të shkaktojë tension të lartë, i cili është faktor rreziku për diabetin e tipit 2 dhe ndërlikimet e tij.
Personat me diabet duhet të kufizojnë konsumimin e kripës në më pak se 2,300mg në ditë, sipas udhëzimeve të Shoqatës Amerikane të Diabetit.
Shpesh ushqimet me shumë natrium — si ushqimet e përpunuara, ushqimet e shpejta dhe ushqimet e skuqura, janë gjithashtu të pasura me yndyra të ngopura dhe karbohidrate të rafinuara, gjë që rrit inflamacionin dhe e vështirëson kontrollin e sheqerit.
“Zgjedhja e ushqimeve më natyrale dhe me më pak kripë ndihmon në stabilizimin e sheqerit dhe zvogëlon inflamacionin”, ka thënë Levin.
Strategji të tjera për menaxhimin e sheqerit në gjak:
Lëvizni trupin
Aktiviteti fizik rrit ndjeshmërinë ndaj insulinës dhe ul sheqerin në gjak deri në 24 orë pas stërvitjes. Gjeni një aktivitet që ju pëlqen dhe filloni me hapa të vegjël.
Menaxhoni stresin
Stresi kronik mund të rrisë sheqerin në gjak. Praktika të thjeshta si frymëmarrja e thellë, shëtitjet e shkurtra apo pushimi nga pajisjet ndihmojnë në qetësim dhe balancim të sheqerit.
Konsultohuni me specialistë
Bashkëpunimi me dietologë ose edukatorë të diabetit ndihmon të krijoni një plan të personalizuar, sipas nevojave tuaja specifike.
Hani më shumë fibra
Fibrat ndihmojnë në ngadalësimin e përthithjes së sheqerit dhe përmirësojnë ndjeshmërinë ndaj insulinës. Synoni 25–38 gramë fibra në ditë. Burime të mira përfshijnë, perimet, frutat, drithërat e plota, fasulet, thjerrëzat dhe qiqrat, arrat dhe farat
Levin ka sugjeruar të konsumoni 30 ushqime bimore të ndryshme në javë për të ushqyer mirë mikrobiomën e zorrëve dhe për të mbështetur metabolizmin.
