Diplomati gjen ngjyrat në fund të misionit në Kosovë

“Është e thjeshtë, e blen kanavacën, i blen ngjyrat, e gjen kohën dhe e lë dorën tënde të bëjë pjesën tjetër”, ka thënë shefi e Zyrës Ndërlidhëse të Sllovakisë në Prishtinë, Rastislav Kostilnik, i cili misionin e tij e ka përmbyllur me ekspozitën “Arti përmes këndit të një diplomati”. Pikturat e tij reflektojnë një përpjekje të sinqertë për të shprehur ndjenjat dhe perceptimet personale. Mbi të gjitha, është art diplomatik. Për një art si ky ka folur edhe kryeministri Albin Kurti, i cili e ka përzgjedhur edhe veprën të cilën diplomati ia ka dhuruar popullit të Kosovës

Nuk është fort e zakonshme që një ndejë përshëndetëse për përfundimin e një misioni të një diplomati të huaj në Kosovë, të ngjajë në një ekspozitë arti. 

Por kjo nuk ishte çështje të enjten mbrëma, kur në galerinë e arteve “Qahili” në Prishtinë ndeja përshëndetëse për Shefin e Zyrës Ndërlidhëse të Sllovakisë në Prishtinë, Rastislav Kostilnik, u dyzua bashkë me ekspozitën e tij personale të titulluar “Arti përmes këndit të një diplomati”. Ishte përmbyllje e rrugëtimit të tij pesëvjeçar si diplomat i Zyrës Ndërlidhëse të Sllovakisë në Kosovë. 

Ekspozita e pikturave, si rrallëherë e dendur nga kori diplomatik dhe bartës të institucioneve të ndryshme qeveritare të vendit, ishte dhe si një parakalim konsujsh nga vende të ndryshme të botës. E shtrirë nëpër tablo të dimensioneve të mëdha, “Arti përmes këndit të një diplomati”  në shikim të parë vjen si një ndërthurje e qartë midis ambicies për të treguar talentin artistik dhe sfidave nga mungesa e përvojës në pikturë. Megjithatë, në thelb, pikturat e tij reflektojnë një përpjekje të sinqertë për të shprehur ndjenjat dhe perceptimet personale, nisur edhe nga fakti se koha kur ai kishte kapur penelin sefte, kishte qenë 2020-ta, viti i pandemisë. Mbi të gjitha është art diplomatik. 

Pikturat të cilat prekin ngjyra të ndryshme, në shikim të parë nuk përkojnë me një temë të veçantë, secila nga to ka vend për interpretim unik. Anojnë nga stili bashkëkohor, përpiqen të identifikohen si të tilla, ani pse me tis të mungesës së origjinalitetit që kërkon shpesh arti. Kjo ekspozitë si ide kishte lindur në një takim tjetër diplomatësh. 

Nita Qahili nga galeria “Qahili” për KOHË-n ka treguar se takimi me Kostilnik në një ndejë përcjellëse të ambasadorit norvegjez, një vit më parë  dhe shprehja e dëshirës nga ai që të paraqitej me një ekspozitë, rezultoi që një vit më vonë kjo ide të bëhej realitet. Ka ndarë detaje dhe nga hera e parë kur kishin parë veprat e Kostilnik në studion e tij. 

“Të jesh artist autodidakt dhe të bësh punime në dimensione aq të mëdha është shumë problem, sepse është problematik menaxhimi i hapësirës, hulumtimi me ngjyrë. Dhe kur i kemi parë, kemi menduar se nuk po duket sikur është hera e parë që ai ka punuar me ngjyrë. Dhe a ka më mirë se të bësh një ndejë përcjellëse me vepra arti ku politika e arti gërshetohen në kuptimin e plotë të fjalës, nuk është vetëm arti i të folurit, por edhe arti vizual që e bën dhe më intrigues komplet procesin“, është shprehur Qahili.

Por në këtë hibrid prej ekspozite e ndeje diplomatësh, natyrisht që nuk kishte se si të mungonte politika. 

Vetë Kostilniku në një fjalë rasti shkurtimisht përmblodhi copëza nga koha që ai ka kaluar në Kosovë, por nuk i la anash as porositë. Ka kërkuar nga Kosova dhe Serbia ta zbatojnë marrëveshjen e Brukselit dhe aneksin e Ohrit.

“Marrëveshja e Brukselit dhe plani i saj tashmë i zbatimit është më e mira që mund të negocionim. Besoj se nëse e marrim përkufizimin e politikës si arti i të arritshmes, marrëveshja është më e mira që mund të arrijmë, apo jo?”, ka thënë diplomati. 

Përgjigjen e ka dhënë vetë. 

“Sepse po, të dyja palët mund të skicojnë një marrëveshje më të mirë për veten e tyre, por ne kemi nevojë për pëlqimin e palës tjetër. Një tjetër gjë, një pikë tjetër në këtë drejtim, është se meqenëse të dyja palët disi hezitojnë ta zbatojnë, besoj se kemi të mirat dakord. Dhe nga pikëpamja e kohës kur marrim parasysh vitin 2013, i cili ka filluar zbatimin në vitin 2015, ne jemi ende në një rrugë të mirë, padyshim që nuk ka alternativë më të mirë se zbatimi", ka thënë ai, duke shtuar se njërën nga pikturat e tij dëshiron t’ia  dhurojë popullit të Kosovës dhe zgjedhjen ta bëjë kryeministri. 

Por nuk ngeli pa përgjigje as nga kryeministri. Albin Kurti e komentoi këtë analizë të Kostilnikut me humor, duke e inkuadruar edhe stilin në pikturat e tij, teksa e bëri dhe përzgjedhjen e veprës. 

“Këtu paraqitet një qasje impresioniste. Struktura pa kontura.  Këtë mund ta vëreni dhe në pikturat e tij këtu, dhe pasi që duhet ta prezantoj tani dhe  zgjedhjen time, unë vendos për pikturën në të majtën time,  me ngjyrë të kuqe në qendër, që duket si pa kufij”, ka thënë kryeministri Kurti, derisa Kostilnik e cilësoi si “zgjedhje  të përkryer”. 

Në konceptin kuratorial nga galeria “Qahili” shkruhet se me “me anë të ‘Arti..’ ju përjetoni dialogun e thellë të Kostilnik mes përvojave të tij diplomatike dhe shprehjeve të tij artistike”, por i pyetur nga KOHA rreth motivit të artit të tij, procesit dhe kuptimit që ka arti për të, diplomati sllovak u shpreh fjalëpak, ani pse pritjet janë që në të folur çdo diplomat të jetë i suksesshëm. 

“Është e thjeshtë, e blen kanavacën, i blen ngjyrat, e gjen kohën dhe e lë dorën tënde të bëjë pjesën tjetër. Nëse mund ta bëj unë, gjithkush këtu në Kosovë mund ta bëjë të njëjtën. Nëse doni ta sfidoni veten blijeni një kanavacë dhe disa ngjyra”, ka thënë ai për KOHË-n.