Autoritetet turke kanë arrestuar të mërkurën kryebashkiakun e Stambollit, Ekrem Imamoglu, një rival kyç i presidentit Recep Tayyip Erdogan, si pjesë e hetimeve për korrupsion dhe terror, sipas transmetuesit shtetëror TRT, duke cituar Zyrën e Prokurorit të Stambollit.
Urdhrat e paraburgimit janë lëshuar gjithashtu për rreth 100 të tjerë, sipas agjencisë shtetërore të lajmeve Anadolu Agency, raporton CNN.
Lëvizja vjen vetëm disa ditë përpara se partia kryesore e opozitës, Partia Popullore Republikane (CHP) të mbante zgjedhjet paraprake, ku Imamoglu pritej të zgjidhej si kandidati i saj presidencial.
Një video e drejtpërdrejtë nga CNN Turk shfaqte policinë të pajisur me veshje kundër trazirave dhe dhjetëra automjete sigurie jashtë shtëpisë së Imamoglu.
“Më vjen keq të them, një grusht njerëzish që po përpiqen të vjedhin vullnetin e popullit, kanë dërguar policinë e dashur, forcat e sigurisë duke i implikuar ata në këtë veprim të padrejtë”, ka thënë Imamoglu në një video të postuar në X të mërkurën.
“Qindra oficerë policie janë dërguar te dera e shtëpisë sime, shtëpisë së 16 milionë njerëzve të Stambollit", ka shtuar ai.
Kreu i partisë kryesore opozitare, Ozgur Ozel e ka përshkruar veprimin si "një përpjekje për grusht shteti kundër presidentit tonë të ardhshëm".
"Marrja e vendimeve në emër të popullit, përdorimi i forcës për të zëvendësuar vullnetin e popullit ose për ta penguar atë është një grusht shteti. Aktualisht ekziston një forcë që të pengojë kombin të përcaktojë presidentin e ardhshëm”, ka thënë Ozel në një postim në X.
Pas ndalimit të Imamoglu, guvernatori i Stambollit ka pezulluar të drejtën për të demonstruar në qytet deri më 23 mars "për të ruajtur rendin publik".
Sipas vëzhguesit të internetit NetBlocks, qasja në X, YouTube, Instagram dhe TikTok është kufizuar në vend.
Lëvizja për të arrestuar kryebashkiakun e qytetit më të madh të Turqisë, një fushë beteje kryesore politike, vjen pasi Universiteti i Stambollit ka njoftuar të martën se kishte anuluar diplomën e Imamoglut për parregullsi, duke i dhënë një goditje opozitës dhe duke prishur ambiciet presidenciale të kryebashkiakut.
Pa një diplomë universitare, Imamoglu i opozitës kryesore CHP, do të skualifikohej nga kandidimi për president.
Imamoglu ka deklaruar se vendimi i universitetit ishte i paligjshëm dhe jashtë juridiksionit të tij dhe se ai do të nisë një sfidë ligjore.
Imamoglu është zgjedhur kryebashkiak i qytetit më të madh dhe më të populluar të Turqisë në vitin 2019 dhe përsëri në vitin 2024. Votimi i ardhshëm presidencial është planifikuar për vitin 2028, por disa analistë thonë se Erdogani mund të kërkojë zgjedhje të parakohshme që do t'i lejojnë atij të anashkalojë kufijtë e mandatit.
Kush është Ekrem Imamoglu, rivali më i frikshëm i Erdoganit?
Turqia ka arrestuar kryebashkiakun e Stambollit, Ekrem Imamoglu, të mërkurën, me akuza si korrupsioni dhe ndihma e një grupi terrorist, një hap që partia e tij opozitare e ka kritikuar si një "përpjekje për grusht shteti kundër presidentit të ardhshëm".
Si një figurë udhëheqëse në Partinë Popullore Republikane (CHP) në opozitë, Imamoglu, është parë prej kohësh si rivali më i frikshëm i presidentit, Recep Tayyip Erdogan.
Thirrja e tij përtej bazës tradicionale, e partisë së tij laike, e ka shtyrë atë më thellë në skenën kombëtare, duke e bërë atë një kundërshtar konkurrues, të cilin CHP-ja pritej ta emëronte si kandidatin e saj për president në zgjedhjet e ardhshme.
Arrestimi i së mërkurës, së bashku me akuzat për drejtimin e një organizate kriminale, ryshfet dhe manipulim tenderësh, përshkallëzon një përballje politike që mund të formësojë të ardhmen e Turqisë.
Pavarësisht nga problemet e tij ligjore, Imamoglu është zotuar të vazhdojë të luftojë.
“Nuk do të dorëzohem”, ka thënë ai në një video-mesazh në X.
Ngritja e Imamoglut në politikë ka tërhequr paralele me trajektoren e Erdoganit, pasi që të dy kanë udhëhequr Stambollin, dhe kanë hasur në barriera ligjore që kërcënuan të ardhmen e tyre politike.
I lindur në vitin 1971 në provincën e Trabzonit të Detit të Zi, Imamoglu ka studiuar administrim biznesi në Universitetin e Stambollit përpara se të hynte në biznesin e ndërtimit, të familjes së tij.
Ai i është bashkuar CHP-së në vitin 2008 dhe është bërë kryetar i qarkut Beylikduzu të Stambollit në vitin 2014.
Në vitin 2019, ai i ka dhënë Partisë në pushtet AK (AKP) të Erdoganit humbjen e saj më të madhe në dy dekada, duke fituar garën për kryetar bashkie të Stambollit, jo një herë, por dy herë.
Një gjykatë kishte anuluar fitoren e tij fillestare, duke bërë që ai të fitonte zgjedhjet e përsëritura me një diferencë edhe më të madhe. Dhe në vitin 2024, ai siguroi rizgjedhjen pavarësisht nga një aleancë e thyer e opozitës.
Imamoglu i ka cilësuar betejat e tij politike si një luftë për demokraci.
"Këto janë më shumë se zgjedhje për kryetar bashkie”, ka thënë ai vitin e kaluar.
Imamoglu është përballur me sfida ligjore gjatë gjithë karrierës së tij, duke u dënuar në vitin 2022 me dy vjet e gjysmë burgim për fyerje të zyrtarëve publikë, megjithëse një gjykatë e apelit ende nuk ka vendosur për këtë çështje.
Në një tjetër rasti vitin e kaluar, ai është akuzuar për manipulim tenderësh. Mbështetësit e tij i shohin këto akuza si përpjekje të motivuara politikisht për ta dëmtuar atë, një pretendim që Erdogani dhe AKP-ja e mohojnë.
Akuzat e fundit janë më të rëndat. Zyra e prokurorit të Stambollit ka thënë se 100 persona, duke përfshirë gazetarë dhe biznesmenë, dyshohen për përfshirje në tenderët korruptivë komunalë.
Nga një hetim tjetër, Imamoglu dhe gjashtë të tjerë akuzohet për ndihmë ndaj Partisë së jashtëligjshme të Punëtorëve të Kurdistanit (PKK), e konsideruar një organizatë terroriste nga Turqia dhe aleatët e saj perëndimorë.
Duke shtuar presionin, Universiteti i Stambollit ka anuluar diplomën e Imamoglut këtë javë. Nëse vendimi mbahet në fuqi nga një gjykatë, kjo mund ta bllokojë atë nga mundësia e kandidimit në zgjedhjet presidenciale të vitit 2028.
Megjithatë, nëse Erdogani synon të kandidojë sërish, zgjedhjet mund të mbahen më herët, sipas analistëve.
Rivaliteti i tij me Erdoganin daton dekada më parë, në një mjedis shumë më ndryshe. Në mesin e viteve 1990, pasi Erdogani ishte bërë kryetar bashkie, ai kishte vizituar një restorant qoftesh që Imamoglu drejtonte në lagjen Gungoren të Stambollit.
"Unë e prita atë," kishte kujtuar një herë Imamoglu. "Ai ka ngrënë qofte në restorantin tim. Unë nuk ia kam marrë paratë. Ai nuk do ta paguajë atë faturë sa të jetë gjallë”, ka shtuar ai.
HRW-ja dënon arrestimin e kryebashkiakut të Stambollit, Ekrem Imamoglu
Drejtoresha e Human Rights Watch (HRW) në Turqi, Emma Sinclair Webb, ka dënuar ndalimin e kryebashkiakut të Stambollit, Ekrem Imamoglu dhe të tjerëve nga bashkia e Stambollit të mërkurën, duke e quajtur atë një "shpërdorim flagrant të sistemit të drejtësisë".
Duke folur për Reuters, Sinclair-Webb i ka përshkruar ndalimet si pjesë e një "modeli të hetimeve të motivuara politikisht" që synojnë të minojnë aktivitetet e opozitës.
Ajo ka bërë thirrje për lirimin e menjëhershëm të Imamoglut dhe të arrestuarve të tjerë.
Qeveria ka mohuar se ka goditur kundërshtarët e presidentit Erdogan dhe thotë se gjyqësori është i pavarur.