Ambasadorja e Izraelit në Kosovë, Tamar Ziv, ka thënë se mënyra se si Kombet e Bashkuara e portretizojnë luftën në Gaza është krejt shtrembëruese dhe e anshme.
Ziv në një intervistë për “Interaktiv” të KTV-së ka thënë se OKB-ja është organizata më e anshme në këtë moment.
Në luftën në Gaza janë vrarë mbi 50 mijë palestinezë, sipas shifrave të Ministrisë së Shëndetësisë së Gazës. Ofensiva e Izraelit në Gaza nisi pas sulmit të paprecedentë të Hamasit në territorin izraelit më 7 tetor të vitit 2023, gjatë të cilit u vranë 1200 persona dhe u morën mbi 250 pengje.
KOHA: Ambasadore Ziv, mirë se vini në programin tonë.
Tamar Ziv: Ju faleminderit që më ftuat.
KOHA: Le të flasim fillimisht për marrëdhëniet bilaterale mes Kosovës dhe Izraelit. Ka katër vjet e gjysmë që Izraeli e ka njohur Kosovën si shtet të pavarur. Si do t’i vlerësonit raportet Kosovë-Izrael këto vite?
Tamar Ziv: Është e qartë se marrëdhënia jonë u zhvillua ndjeshëm. Siç e dini, në shkurt vendosëm marrëdhëniet. Në mars Kosova e hapi Ambasadën në Jerusalem dhe që atëherë kemi punuar, si ambasadorja juaj në Izrael, e edhe unë për të zhvilluar raportet. Mendoj se kemi nënshkruar një numër marrëveshjesh mes vendeve tona. Kemi pasur një numër vizitash në të dyja vendet. Marrëveshja e fundit që kemi nënshkruar është marrëveshja për heqjen e vizave, që sipas mendimit tim, është tejet e rëndësishme, sepse do të lejojë udhëtimin pa viza për dhe nga Izraeli.
“Nga 5 maji kosovarët mund të udhëtojnë pa viza në Izrael”
KOHA: Dhe kjo do të fillojë nga muaji maj.
Tamar Ziv: Do të nisë nga 5 maji dhe nga 5 maji kosovarët do të mund të udhëtojnë në Izrael pa viza. Por mbase është mirë të tregohet se para se të arrini ju duhet ta plotësoni formularin ETA, që është i qasshëm në internet dhe duhet ta plotësoni këtë formular para se të arrini.
KOHA: Dhe kjo formë po aplikohet edhe për vendet e tjera evropiane apo jo?
Tamar Ziv: Po, po. Për të gjithë që hyjnë në Izrael është një procedurë e re në gjithë botën, por edhe si shumë vende, ju duhet ta plotësoni këtë formular.
KOHA: Duket të jetë formë e thjeshtë.
Tamar Ziv: Po vetëm se njerëzit duhet të dinë ta bëjnë një gjë të tillë para se të arrijnë në vendin e caktuar.
KOHA: Dhe çfarë do të prisni nga kjo: më shumë tregti, më shumë lëvizje të njerëzve, më shumë turizëm?
Tamar Ziv: Natyrisht se turizëm. Mendoj se mundësia e madhe këtu është që të kemi më shumë turizëm, ta rrisim tregtinë, të rrisim raportet kulturore të rrisim shkëmbimet akademike. Mendoj se do të shohim më shumë zhvillime në të gjitha fushat, duke iu falënderuar heqjes së vizave.
KOHA: Kemi parë disa raporte se tregtia mes Izraelit dhe Kosovës është rritur viteve të fundit, p.sh. në krahasim me fillimin e viteve 2020-ta. Çfarë ka ndikuar që kjo të ndodhë?
Tamar Ziv: Epo, po punojmë mirë që t’i sjellim ekonomitë tona bashkë. Mendoj se ekonomitë tona nuk është që e njohin potencialin e njëra-tjetrës. Nuk e dimë se cila është fuqia e njëri-tjetrit. Ngadalë ndër vite ne kemi organizuar takime të delegacioneve të ndryshme, të zhvillojmë takime me njerëz të biznesit dhe bizneseve të ndryshme. Jam shumë e lumtur të them se ne tashmë kemi të importuara produkte të Kosovës në tregun tonë. Për shembull në sektorin e ushqimit, lëngjeve, ujit, qumështit, frutave të thata, kërpudhave. Të gjitha këto produkte të prodhuara në Kosovë janë të importuara në Izrael, janë pranuar shumë mirë, janë brenduar tejet mirë, me një shkallë të lartë brendimi, sepse janë prodhime natyrale, janë pa aditivë, e kështu me radhë e kjo ka ndikuar që të priten shumë mirë në tregun tonë.
KOHA: Dhe cila është fusha që shihni ju me potencialin më të madh për bashkëpunim midis Republikës së Kosovës dhe Izraelit?
Tamar Ziv: Mendoj se ka fusha të ndryshme. Bujqësia është njëra ndër to. Mendoj se hapi i radhës në bashkëpunim mes vendeve është për të krijuar bashkëpunim në fushën e bujqësisë, duke prodhuar më shumë me më pak punë, që është karakteristikë e Izraelit në sektorin e Bujqësisë. Për të prodhuar më shumë perime, me kualitet më të lartë të perimeve dhe frutave duke përdorur më pak burime, më pak ujë, më pak fertilizues e kështu me radhë. Kështu që mendoj se duke i ndarë me njëri-tjetrin këto përvoja me Kosovën është shumë e rëndësishme. Po ashtu, sektori i IT (aj-ti-së) ka shumë potencial. Industria e drunjve ka po ashtu potencial. Ka shumë mënyra të bashkëpunimit dhe po ashtu shoh potencial për investitorë izraelitë që të vinë dhe të investojnë në Kosovë, dhe duke iu falënderuar afërsisë suaj me Evropën, marrëveshjeve që keni me Bashkimin Evropian e kështu me radhë.
KOHA: A ka diçka të re për t’u treguar në këtë aspekt: ndonjë investim izraelit që mund të vijë në të ardhmen e afërt?
Tamar Ziv: Po punojmë që një gjë e tillë të ndodhë. Dhe shpresojmë po ashtu që një gjë e tillë të ndodhë.
KOHA: Ambasadore Ziv, ne e kemi parë që Qeveria e Kosovës publikisht e ka mbështetur Izraelin pas sulmit të Hamasit në tetor 2023. Por para se të flasim për këtë çështje, si e vlerësoni mënyrën se si i janë qasur politikanët tanë, zyrtarët qeveritarë Izraelit në këta 4 vjet e gjysmë?
Tamar Ziv: Epo, siç thonë, miqësia testohet kur vijnë kohët e vështira. Fakti që ju e përmendët, liderët e shtetit, politikanët, dhe njerëzit nga të gjitha sferat e jetës këtu në Kosovë kanë qenë shumë mbështetës për Izraelin pas sulmit të tmerrshëm të Hamasit me 7 tetor që la për një ditë të vrarë më shumë se 1,200 njerëz. Kështu që marrja e mbështetjes së tillë dhe dënimi i një akti të tillë të terrorit, dhe fjalë të ngrohta nga aq shumë njerëz na ka dhënë fuqi, na ka ngrohë zemrat dhe është diçka që gjithnjë do ta kujtojmë.
KOHA: Le të flasim tash për luftën në Gaza. Në këta 17 muaj të gjata lufte, më shumë se 50 mijë njerëz kanë vdekur. E mbaj mend se kisha folur me ju online në tetor të vitit 2023. meqë ju jeni ambasadore jorezidente e Izraelit në Kosovë, vetëm 10 ditë pas sulmit të Hamasit, dhe atëherë ishin vetëm disa mijëra njerëz të vrarë por tash po flasim për 50 mijë persona, shumica e të cilëve civilë—fëmijë dhe gra. Kjo është më shumë se 2 për qind e popullatës palestineze para se lufta të niste. Ky duket një realitet i dhimbshëm, ambasadore Ziv?
Tamar Ziv: Pa dyshim se është një realitet i dhimbshëm dhe fakti se nëse ka civilë të lënduar dhe po vriten në luftë, natyrisht se kurrë se kemi qëllimin për të lënduar ndonjë civil. Fatkeqësisht, Hamasi po qeveris me Rripin e Gazës dhe nuk ka absolutisht asnjë ndjenjë ndaj njerëzve të vet. Dhe sa më shumë njerëz që vriten në Gaza u shërben atyre për qëllime shtrembërues. E kur flasim për numrat, Ministria e Shëndetësisë në Gaza nuk e bën dallimin mes terroristëve dhe civilëve. Prandaj, numrat që ju i paraqitët, gjysma e tyre, nëse jo më shumë janë terroristë të Hamasit.
KOHA: Por nëse i referohemi Zyrës së Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut dhe një analizë që ata publikuan në nëntor të vitit 2024, 70 për qind e viktimave janë gra dhe fëmijë. Pra, këtë po e thonë Kombet e Bashkuara jo Qeveria e Hamasit....
Tamar Ziv: Kombet e Bashkuara janë organizata më anuese që ekziston këto ditë.
KOHA: Por ju jeni anëtarë të Kombeve të Bashkuara po ashtu...
Tamar Ziv: Po, jemi. Natyrisht se jemi anëtarë, por ky kjo gjë nuk e ndryshon faktin se mënyra se si OKB-ja e portretizon luftën në Gaza është krejtësisht shtrembëruese dhe anuese.
KOHA: Atëherë çfarë thonë numrat tuaj: sa civilë janë të vrarë në mesin e 50 mijë të vrarëve?
Tamar Ziv: Prapë, po them se së paku 50 për qind e këtyre numrave janë terroristë. Së paku e mbase edhe më shumë se 50 për qind janë terroristë. Është shumë e vështirë për ta ditur saktësisht, sepse më duhet të them se Ministria e Shëndetësisë në Rripin e Gazës udhëhiqet nga Hamasi dhe ata kanë interes për të portretizuar këtë që po ndodh në mënyrën e caktuar. Kështu që padyshim se shumë civilë janë vrarë që fatkeqësisht janë vrarë ose lënduar.
KOHA: Jo shumë, por mijëra gra dhe fëmijë dhe këtë gjë po e shohim në mediat ndërkombëtare. Dhe kjo nuk thuhet vetëm nga Autoriteti në Rripin e Gazës, por kjo gjë thuhet madje edhe nga aleatët thuaj më të afërm.. Aq shumë agjenci e institucione ndërkombëtare po e thonë këtë....
Tamar Ziv: Pajtohem. Unë pajtohem se ka shumë civilë që janë lënduar gjatë këtij konflikti dhe kurrë s’ka qenë qëllimi ynë për të lënduar civilët. Kjo nuk është politika jonë. Por siç e thashë, kjo nuk është luftë simetrike. Ne po përballemi me një organizatë terroriste. Një organizatë terroriste shumë e egër dhe mizore që e sulmoi Izraelin qëllimshëm me mijëra terroristë e që vranë, dhunuan, gjymtuan, dogjën për së gjalli, familje, fëmijë, të moshuar. Që morën pengje 250 persona dhe i dërguan në Rripin e Gazës.
KOHA: Nuk e mohon këtë askush.
Tamar Ziv: Atëherë më çfarë nuk po pajtoheni me mua?
KOHA: Të shumtë thonë se përgjigjja juaj është joproporcionale me atë çfarë ka ndodhur...
Tamar Ziv: E dini, kur të gjithë ata që thonë se përgjigjja izraelite është joproporcionale, kur të jenë në luftë me një organizatë terroriste, le të shohim atëherë se çfarë do të thonë. Është shumë e lehtë të jetosh në Evropë apo një vend tjetër që janë shumë të sigurta dhe nuk vuajnë nga këto katastrofa dhe të jenë shumë krikë me atë që po ndodh. Por ky nuk duket të jetë rasti. Dhe po, fatkeqësisht, çdo fëmijë dhe grua që është lënduar, është e tmerrshme. Është për kokëdhimbje dhe zemra ime shkon për njerëzit e Gazës, sepse ata po vuajnë tmerrshëm për shkak të Hamasit. Hamasi ka mundur ta përfundonte këtë luftë shumë kohë më parë.
KOHA: Ka pasur një armëpushim meqë ra fjala...
Tamar Ziv: Mund të rikthente të gjitha pengjet dhe armëpushimi mund të vazhdonte. Por nuk e bëri...
KOHA: Armëpushimi ishte në dy faza. Hamasi ia dorëzoi 25 pengje dhe 8 trupa të pajetë që ishin marrë pengje. Dhe çfarë pamë pastaj ishte një valë e re e bombardimeve ajrore të Izraelit që lanë të vrarë mbi 700 persona siç raportohet vetëm 10 ditët e fundit...
Tamar Ziv: A jeni i vetëdijshëm se në dy muajt e armëpushimit që ishte pjesë e marrëveshjes për pengjet, Hamasi ndërtoi kapacitetet ushtarake, ndërtoi gracka në rrugë dhe ndërtesa që nëse lufta nis prapë, Gaza prapë do të eksplodonte dhe po ashtu nuk iu përmbajte marrëveshjes që kishte të bënte me pengjet.
KOHA: Por Hamasi nisi të dorëzoje pengjet me atë marrëveshje që u lehtësua nga SHBA-ja dhe Katari...
Tamar Ziv: Ishin edhe sugjerime për të prolonguar armëpushimin për të shkëmbyer edhe disa pengje. Ishin dy propozime amerikane që ishin në tavolinë atë kohë dhe Hamasi i refuzoi të dyja propozimet fatkeqësisht. Por në anën tjetër duke ndërtuar kapacitetet e tyre për luftë e duke përfituar nga civilët.
KOHA: Por ambasadore Ziv, sot kur shohim Gazën , duke një vend gërmadhë. Gjithçka është shkatërruar, gjithçka është shkretuar. Në 10 ditët e fundit siç thashë, më shumë se 700 njerëz janë vrarë, shumica e të cilëve civilë. Cila është zgjidhja me këtë veprime ushtarake të Qeverisë së Izraelit sepse edhe familje e pengjeve kanë kritikuar veprimet e qeverisë suaj. Ju keni protesta të brendshme në Izrael për këtë çështje.
Tamar Ziv: Po, sepse familjet duan që t’u kthehen të dashurit e tyre në shtëpi dhe ky është prioriteti i parë në Izrael për të rikthyer pengjet.
KOHA: Dhe si do ta bëni këtë me më shumë bombardime në vend të përpjekjes për të arritur një marrëveshje?
Tamar Ziv: E dini, marrëveshja nuk është prishur nga Izraeli. Kështu që gjëja e parë për t’u bërë është që Hamasi të ketë vullnet për të arritur një marrëveshje tjetër. Le t’i shkëmbejmë pengjet. Le të kemi një armëpushim tjetër. Jam e sigurt se do të pajtohemi me këtë opsion. Por këtë gjë s’po e bën Hamasi. Ata po nguliten në një lloj lufte. Le ta kryejmë këtë punë dhe t’i kthejmë pengjet. Këta njerëz kanë vuajtur. A i keni parë ju intervistat e pengjeve që janë rikthyer nga Gaza.
KOHA: Po i kam parë...
Tamar Ziv: Pas 505, 510 apo 520 ditëve.. Ata janë rikthyer të uritur, të torturuar, të rrahur. Kanë qenë në tunele në errësirë dhe të vetëm për 400 apo 500 ditë. Dua të them, mjaft më.
Ziv thotë se rifillimi i sulmeve në Gaza ka synim për t’i bërë presion Hamasit
KOHA: Më duhet t’ju pyes edhe për kritikat që Izraeli po merr nga aleatët e vet. Si shembull kemi parë sekretarin e Jashtëm të Britanisë së Madhe, David Lammy, që këto ditë ka thënë se mbyllja e korridoreve humanitare, që është në fuqi tash, në themel po shkakton një çështje të madhe humanitare dhe nuk është në përputhshmëri me të drejtën ndërkombëtare. Si do t’i përgjigjeni kësaj?
Tamar Ziv: Së pari them se në dy muajt e armëpushimit janë futur në Gaza mbi 25 mijë kamionë me ndihma humanitare, në baza ditore. Në Gaza për momentin ka sasi të mëdha të mallrave, që u duhen, për të paktën një apo dy muaj në avancë.
KOHA: Cili është qëllimi i kësaj?
Tamar Ziv: Qëllimi është të tentohet t’i bëhet presion Hamasit të arrijë marrëveshjen e pengjeve. Ne duam të mbyllim këtë çështje. Duam të na kthehen pengjet, këta njerëz po vdesin çdo ditë që po kalojnë atje. Dhe kthimi i tyre do të mundësojë vazhdimin e lejimit të ndihmave dhe po ashtu kalimin në fazën e tretë që është rehabilitimi i Gazës.
KOHA: A mos është distanca që kemi nga këtu e ndoshta s’mund ta kuptojmë, por si mund të kthehen pengjet derisa po bombardoni. U raportua se disa nga këto pengje kanë mundur të vriten nga bombardimet. Ne shohim Gazën që është kthyer në rrënoja. Si vërtet do të mund të menaxhoni kthimin e pengjeve që është çështje humanitare po ashtu? Si?
Tamar Ziv: Për fat të keq, Hamasi nuk iu ka përmbajtur armëpushimit. Për fat të keq nuk i kthyen të gjithë ata që duhej t’i kthenin. Ne jemi të interesuar të mbyllim këtë sagë. Pse janë aq kokëfortë të mos i kthejnë tash. Pse nuk po thonë në rregull, të shkojmë te marrëveshje tjetër, merri pengjet e të ecim para. Por, s’po e thonë këtë.
KOHA: Ata po ju fajësojnë se jeni ata që keni thyer armëpushimin. E mund të shihni, veçanërisht me evropianët, pasi me amerikanët jeni në një vijë këto ditë, por evropianët kanë kritikuar bombardimet tuaja të fundit.
Tamar Ziv: Siç kam thënë, disa gjëra në këtë mënyrë e disa tjetrën. Jemi në vijë me SHBA-në. SHBA-ja e kupton pse kemi vendosur të rinisim luftimet në Gaza...Për fat të keq – po mendoj Steve Ëitkoff ishte i përfshirë direkt në negociata – dhe e pa që asgjë nuk erdhi nga këto. Të gjithë e shohin nga këndvështrimi i tyre, por për fat të keq nuk është diçka që po e shijojmë të bëjmë. Dhe sigurisht që uroj të mund të zgjidhim të gjitha çështjet që kanë të bëjnë me Gazën. Më me rëndësi është që Hamasi të mos qëndrojë sundimtar në Gaza. Pasi nëse sundon në Gaza, atëherë do të përsëritet prapë, ngase nuk kanë ndryshuar ideologjinë e tyre, mendjen e tyre. Për ta ata jetojnë nga vdekja. Nuk jetojnë nga jeta...
KOHA: Ambasador Ziv, nëse keni kryer në 17 muaj operacione ushtarake që kanë vrarë mbi 50 mijë persona, 70 për qind e tyre, siç thotë agjencia e OKB-së, janë civilë. A mendoni se edhe pas Hamasit nuk do të ketë hapësirë për njerëz të tjerë që të radikalizohen, pasi kur vrisni familje të tëra, fëmijë, nuk do të ketë vullnet për paqe të qëndrueshme. Është një kuptim universal i konfliktit apo jo?
Tamar Ziv: Kur Hamasi sulmoi Izraelin, masakroi shumë njerëz në vendbanime, komunitete që janë afër Rripit të Gazës. Shumë këta njerëz besonin në paqe, besonin në bashkekzistencë, njerëz që personalisht kanë ndihmuar njerëzit në Gaza të marrin tretman mjekësor në Izrael dhe krijonin programe të ndryshme për bashkekzistencë, për paqe dhe gjëra të tilla. Ata u masakruan. Në anën e Izraelit, po ashtu, sot nuk ka besim që në anën tjetër të kufirit në Gaza ne do të shohim ndonjëherë njerëz që janë paqedashës, që duan paqen. Pajtohem, të dyja palët po vuajnë, kanë trauma tash dhe nëse duam që të bashkëjetojmë atëherë të dyja palët duhet të edukohen për paqe, duhet të edukohen për bashkekzistencë.
KOHA: Qeveria juaj tha, pasi ndodhi 7 tetori, se në disa javë apo muaj, do të jeni në gjendje t’i zgjidhni të gjitha çështjet. Por kanë kaluar 17 muaj tash.
Tamar Ziv: Për fat të keq.
KOHA:...Dhe nuk keni gjendje ta gjymtoni Hamasin. Si është e mundur kjo, duke marrë parasysh se sa armë të sofistikuara keni, forcën ushtarake të sofistikuar që keni. Nuk jeni në gjendje të gjymtoni një forcë guerile, që përkrahet nga Irani, por prapë nuk është aq e fuqishme nëse e krahasoni me ju..
Tamar Ziv: Këta guerilë kanë taktikë, të futen brenda popullatës civile. Kjo është pjesë e taktikës së tyre. Përndryshe në dy muajt e armëpushimit, operativët e Hamasit kanë hequr uniformat dhe janë fshehur brenda zonave humanitare ku gjenden shumica e civilëve. Është shumë e vështirë të bësh një luftë me një organizatë terroriste që fshihet. Një ditë vesh uniformat e ditën tjetër është në veshje civile.
KOHA: Nuk është se kanë shpëtuar nga kjo...Keni bombarduar edhe kur civilët ishin përreth...
Tamar Ziv: Jo.
KOHA: Së fundi kemi parë në spital, ku për shkak të një lideri të Hamasit...
Tamar Ziv: Këto spitale për një kohë të gjatë nuk kanë shërbyer si spitale dhe sipas së drejtës ndërkombëtare, nëse një ndërtesë, si spitali shembull, përdoret për terror apo luftime, më nuk është i mbrojtur si spital pasi nuk shërben si spital. Për fat të keq, këto ndërtesa më nuk shërbejnë si spitale, për shkak se Hamasi përfitoi nga këto. Dhe, sinqerisht, të gjitha spitalet në Gaza u morën nga Hamasi, shërbenin si seli të Hamasit, pasi e dinin se është shumë e vështirë të goditen ato spitale. Kjo është e gjitha pjesë e planifikimit të tyre, pjesë e mënyrës së punës së tyre. Shfrytëzojnë shkollat, xhamitë, përfituan nga shumica e infrastrukturës së UNRWA, krijuan selitë apo qendrat e operimit nga këto vende.
KOHA: Ajo që shumë mundohen ta kuptojnë është se çfarë do të zgjidhë në fund kjo luftë totale? Si e imagjinoni paqen në këto rrethana? Pasi ne kemi parë dhe do të flasim pak më vonë për disa ide të presidentit Trump. Por si diplomate izraelite, ambasadore e Izraelit në Kosovë, si vërtet mund të imagjinoni një paqe në Izrael dhe Gaza?
Tamar Ziv: E dini, është një mësim që e kemi marrë nga 7 tetori, është se Izraeli duhet t’i mbrojë të gjithë kufijtë. Në anën tjetër, duhet të mundohet të krijojë situata, që në të dy anët e kufirit të jetë e mundur bashkekzistenca. Për Gazën duhet ndihmë e madhe nga komuniteti ndërkombëtar, donacione, investime nga vendet e moderuara arabe, komuniteti ndërkombëtar, OKB-ja. Por themelore është t’u mësohet fëmijëve atje të mos zhyten në vdekje e urrejtje...Fëmijët duhet të edukohen për jetë dhe jetesë dhe gjëra pozitive.
KOHA: Çfarë nëse përvoja e tyre është aq traumatike, sa nuk është më çështje mësimesh në shkolla?
Tamar Ziv: Për fat të keq, ne kemi përjetuar Holokaustin, ku 6 milionë hebrenj u vranë nga nazistët. E zgjedh jetën. Është zgjedhje që mund të bësh. U sugjeroj njerëzve në Gaza që nëse duan të ndalin këtë vuajtje të tmerrshme që po vuajnë, të zgjedhin jetën e jo vdekjen. Dhe nëse nuk do të menaxhohen e manipulohen nga organizatë terroriste që e shenjtëron vdekjen.
KOHA: Të zgjedhësh jetën, është ideja që duhet të ikin nga Gaza. Presidenti Trump tha se do ta marrë në pronë atë tokë, e mendohet për ndërtimin e resorëve atje. Si është qëndrimi juaj për këtë? Si e shihni këtë, t’u thuash njerëzve që janë lindur atje, ku kanë jetuar paraardhësit e tyre, të largohen për në Jordani, Egjipt apo diku tjetër, pasi..
Tamar Ziv: Kjo nuk është ide me të cilën dolëm ne.
KOHA: Por ju e përkrahët, kryeministri i juaj e përkrahu këtë ide.
Tamar Ziv: Nëse njerëzit në Gaza zgjedhin të shkojnë të jetojnë në shtete të tjera, duke shpresuar që Rripi i Gazës të rindërtohet atëherë është zgjedhja e tyre. Ne nuk po e dëbojmë askënd. Ne nuk jem brenda Gazës momentalisht.
KOHA: Në fakt, kabineti i juaj qeveritar aprovoi së fundi, propozimin për t’i ndihmuar palestinezët që largohen nga Gaza
Tamar Ziv: Nëse vendosin të largohen. Nuk është diçka që t’i detyronim të bënin.
KOHA: Por po ofroni këtë. Cili është qëllimi? Është shumë kontradiktore.
Tamar Ziv: Mendoj se ka shumë njerëz që po vuajnë atje, mendoj se duhet të rindërtosh Rripin e Gazës. Nëse njerëzit gjejnë shtete që duan t’i pranojnë për këtë periudhë të përkohshme tranzitore, derisa Gaza të rehabilitohet, atëherë në rregull. Për fat të keq, ka aq shumë njerëz që janë zhvendosur nga Siria e shtetet e tjera në konflikt dhe janë në Evropë tani për tani. Nëse shtetet e tyre rehabilitohen, ka ndryshime të mëdha si në Siri shembull, atëherë shpresojmë se qindra mijëra refugjatë do të kthehen nga shtetet ku jetojnë tash.
KOHA: A besoni vërtet në zgjidhje me dy shtete, që ka gëzuar përkrahje në të kaluarën si opsion. E shohim edhe mes lidershipit në Izrael nuk është fort që diskutohet ky si opsion. A besoni në zgjidhjen me dy shtete?
Tamar Ziv: Jo për momentin.
KOHA: Që Izraeli e Palestina të jetojnë si fqinje, si shtete të pavarura?
Tamar Ziv: Mendoj se duhet të jetojmë si fqinj, në bashkekzistencë. Duke folur për dy shtete është pak e nxituar për momentin.
KOHA: Pse?
Tamar Ziv: Për shkak të gjithë asaj që kemi kaluar.
KOHA: Edhe pasi bëhet e gjitha, edhe nëse Hamasi nuk është më...
Tamar Ziv: Nëse Hamasi nuk ekziston, nuk qeveris Rripin e Gazës, nëse organizatat terroriste nuk përfundojnë ku janë palestinezët, atëherë mund të fillojmë të flasim për ide të tjera. Por përderisa kjo nuk është, pse dëshiron të krijosh një zgjidhje me dy shtete. Kishin vendin e tyre në Gaza. Izraeli u tërhoq nga Gaza në vitin 2005. Që nga viti 2005 për 20 vjet ishin të pavarur dhe zgjodhën të krijojnë një entitet terrorist me 500 kilometra tunele nëntokësore, armatim dhe kështu me radhë.
KOHA: Ajo që e kuptoj, ju mendoni të qëndroni atje me forcat okupuese, siç njiheni edhe nga shtetet e tjera si forcë okupuese...
Tamar Ziv: Nuk është ajo që thashë.
KOHA: Mbajtja e kontrollit, çfarë do të thotë?
Tamar Ziv: Mund të ushtrosh kontrollin nga kufiri yt, nga ana jote.
KOHA: Keni “çizmet në terren”.
Tamar Ziv: Për momentin, pasi kanë rifilluar luftimet. Ne u tërhoqëm kur kishim marrëveshje armëpushimi. Nëse arrijmë te marrëveshja e armëpushimit, e shkojmë te faza tjetër e rehabilitimit të Gazës, atëherë s’do të kemi ‘çizmet në terren’ në Gaza.
KOHA: Sa i përket afatit kohor, sa gjatë mendoni se do të duhet, deri te momentumi ku mund të shohim potencialin për paqe.
Tamar Ziv: Nga këndvështrimi im, do të uroja të vinte nesër në mëngjes. Uroj të jetojmë në paqe qysh nesër në mëngjes.
KOHA: Kjo është?
Tamar Ziv: Nuk e di....Do të doja ta dija këtë.
KOHA: Faleminderit për kohën ambasadore Ziv!
Tamar Ziv: Ju faleminderit shumë!