Fondi paguan spitalet private për shërbimet që mund t’i kryejë QKUK-ja

Programi për trajtim jashtë spitaleve publike përcillet me parregullsi qysh në hallkën e parë në QKUK. Mjekët referojnë pacientët për në privat, edhe kur këto shërbime mund të kryhen në QKUK. E, ato referime mandej nuk kontrollohen në Fondin e Sigurimit Shëndetësor. Kësisoj për një bllokim aparati, Klinika e Kardiologjisë e referoi një pacient për në spital privat. Aparat të tillë kishte pothuajse secila klinikë tjetër e QKUK-së. Aparati është në peshë jo shumë të madhe dhe lëvizëse, por nuk u tentua të huazohej. Kësisoj, Fondi pagoi 13 mijë euro për këtë pacient. E, me 13 mijë euro jo vetëm që do të mund të servisohej ky aparat, por të bliheshin së paku edhe dy të tilla të reja

Udhëzimi Administrativ, që e rregullon Programin për trajtim jashtë spitaleve publike, pothuajse me vite të tëra nuk është marrë parasysh nga dy hallka që e mundësojnë trajtimin e pacientëve jashtë Qendrës Klinike Universitare të Kosovës (QKUK).

Në këtë udhëzim administrativ është i bashkangjitur një aneks me patologjitë dhe çmimet që i mbulon Fondi i Sigurimit Shëndetësor.

“Lista e patologjive me diagnozat emergjente është e përcaktuar në shtojcën 1 të këtij udhëzimi administrativ”, thuhet në nenin dy të Udhëzimit Administrativ.

Posa që fletëreferimi lëshohet nga QKUK-ja, ai i nënshtrohet Komisionit Vlerësues Mjekësor në Fond. Por, hulumtimi i KOHËS ka gjetur që kjo instancë për vite me radhë ka aprovuar referime edhe për shërbime që bëheshin në QKUK. Një gjë e tillë përcaktohet në nenin numër 6.

“Procedura e shqyrtimit të aplikacionit joemergjent: Pas aplikimit në Divizionin për TMJSHP, lënda evidentohet në regjistrin e pranimit dhe zhvillohet procedura administrative si në vijim: Vlerësimi nga Komisioni për Vlerësim Mjekësor”, thuhet në paragrafin e parë të nenit.

Shkalla tjetër është Bordi Ekzekutiv për Programin për Trajtim Jashtë Spitaleve Publike. Kjo instancë aprovon aplikimet e pagesat. Ndonëse ka çmimore, KOHA ka gjetur së një pjesë e madhe e pagesave bëhen në kundërshtim me këtë udhëzim administrativ, duke u paguar vlera shumë më të larta se në çmimoren e Fondit.

Referime të paarsyeshme

Ka raste kur pacientët marrin referime për mungesë barnash ose materiali. Por, kostoja që e bart shteti për një shërbim të tillë privat është shumë e madhe.

KOHA i ka siguruar të gjitha fletëreferimet për katër vjet, ashtu si edhe një pjesë të madhe të dëshmive të pagesave të ekzekutuara.

Në fletëreferimin me numër 84 të vitit 2018, sipas numrit të protokollit në Fond, Klinika e Kardiokirurgjisë e kishte referuar një paciente si rast urgjent për ndërhyrje jashtë QKUK-së. Arsyeja e përshkruar në fletëreferim është bllokimi i një aparati.

“Në bazë të raportit të CT. Bëhet fjalë për diagnozën e lartshënuar, andaj pacienti ka nevojë urgjente për operim kardiokirurgjik, mirëpo për shkak të bllokimit të aparatit për analiza gazore në Shërbimin e Kardiokirurgjisë, është e pamundur të realizohet intervenimi kardiokirurgjik. Pacienti udhëzohet në ndonjë qendër tjetër kardiokirurgjike për realizimin e intervenimit kardiokirurgjik”, thuhet në fletëreferimin e lëshuar nga QKUK-ja.

Në bazë të emrit të pacientit është konfirmuar sa para janë paguar nga Fondi i Sigurimit Shëndetësor. Ky institucion ia ka paguar 70 për qind të vlerës së operacionit, që është 13 mijë e 125. Së bashku me 30 përqindëshin me të cilin ka participuar pacienti, vlera reale e operacionit ishte 18 mijë e 750 euro.

KOHA ka pyetur në QKUK se a ka aparatura të tilla. Del që këso aparatesh ka pothuajse secila klinikë e secili repart. Aparatura është e vogël dhe e lëvizshme. Mjekë të ndryshëm kanë deklaruar që pacientit mund t’i merrej gjaku, e mostra të dërgohej për testim në ndonjë nga klinikat e tjera ku kishte aparaturë funksionale.

Nga hulumtimi del që me 13 mijë euro jo vetëm që QKUK-ja ka mundur ta servisojë këtë aparaturë, por edhe do të mund t’i blinte dy të reja. Kjo për shkak që çmimi i saj sillet rreth 6 mijë euro, e modele me të vjetra mund t’i gjesh edhe me 3 mijë euro.

Nga mungesa e komunikimit mes klinikave e mosverifikimit të patologjive që paguhen nga ana e Fondit të Sigurimit Shëndetësor, një spital privat i vendosur në oborr të QKUK-së ka përfituar 18 mijë e 750 euro.

Edhe arsye të tjera të çuditshme referimesh kanë arritur të marrin konfirmimin në Fondin e Sigurimit Shëndetësor që të trajtohen jashtë QKUK-së.

QKUK-ja është institucioni më i madh në Kosovë edhe nëse krahasohet me qendrat e tjera publike, por edhe ato private. Ka po ashtu numër të madh të stafit shëndetësor.

Por në ditë festash ka klinika që urgjencat i referojnë në spitale private.

Se shteti paguan para për shkak që nuk ka mjekë në QKUK në festa dëshmohet në njërin nga dokumentet e referimit.

Referimi është bërë nga Klinika e Kardiologjisë. Pacienti kishte arritur rreth orës 02:00 të mëngjesit e rreth orës 04:00 ishte referuar jashtë QKUK-së.

“Pacienti ka nevojë për koronarografi urgjente dhe revuskalirizim eventual, pasi që një procedurë e tillë nuk kryhet për shkak ditë feste. Pacienti udhëzohet jashtë QKUK-së”, thuhet në raportin mjekësor të datës 2 janar 2018.

Për pacientin 60-vjeçar të referuar jashtë spitalit publik u kujdes po ashtu spitali privat, i cili gjendet në oborrin e QKUK-së. Nga buxheti i shtetit, këtij spitali iu paguan 1 mijë e 750 euro. Atë ditë feste kishte referime të shumta për këtë spital privat.

Me aq sa ka rritur të identifikojë KOHA, për atë ditë, për faktin që ishte ditë feste, për dy spitale private të zemrës u paguan gati 50 mijë euro. Dhjetëra mijëra euro u dhanë për një paciente, për shkak që u tha se kishte mungesë vendesh në Mjekimin Intensiv Qendror.

E, një arsye e tillë nuk mund të përdoret nga QKUK-ja për referime sipas këtij institucioni.

Në një përgjigje për gazetën, drejtori i Mjekimit Intensiv Qendror e përjashton si mundësi.

“Bazuar edhe në deklaratën e shefit të Mjekimit Intensiv Qendror (MIQ) nuk ka pasur referime për trajtim jashtë vendit nga MIQ-i”, ka thënë në përgjigjën e tij Gazmend Spahija.

Por të dhënat thonë diçka tjetër.

Udhëzimi Administrativ këto lloj referimesh i konsideron të jashtëligjshme. Ndonëse numri i pacientëve që shkojnë në këtë mënyrë është i madh, anëtarët e Bordit Ekzekutiv të Programit për Trajtim Jashtë Institucioneve Publike që ushtronin këtë rol në vitin e kaluar, kishin pretenduar që vazhdimisht baza ligjore për një çështje të tillë po anashkalohej.

“Në të kaluarën, Komisionet Konziliare të SHSKUK-së, Komisioni për Vlerësim Mjekësor në FSSH dhe Bordi i TMJISHP-së kanë aprovuar të gjitha aplikimet e pacientëve, profatura-faturat e procedurave shëndetësore, duke mos respektuar UA 03-2017 për TMJISHP, Lista e Shërbimeve Shëndetësore dhe Çmimorja që mbështetët nga Programi për TMJISHP”, thuhet në këtë raport jopublik të cilin e ka siguruar KOHA.

Moszbatimin e UA-së, ish-bordi e konsideron si arsye pse është akumuluar borxhi dhjetëra milionësh.

“Obligimet financiare të aprovuara nga ana e Bordit për TMJISHP dhe të papaguara nga ana e Fondit për Sigurime Shëndetësore, që edhe janë të raportuara në Ministrinë e Financave, kanë sjellë deri te çekuilibrimi në mes të borxhit dhe mundësive financiare për pagesë”, thuhet në po këtë raport.

Nuk respektohet çmimorja, spitalet private paguhen me shumë sesa duhet

Fondi i Sigurimit Shëndetësor thotë së zbaton Udhëzimin Administrativ për pagesat. Por faturat flasin ndryshe.

Vitrecromia është patologji e syrit. Çmimi për trajtimin e saj, sipas çmimores së Fondit të Sigurimit Shëndetësor, është pesë mijë euro, por në këtë faturë një spital turk i ka vendosur çmim në vlerë të 9 mijë e 200 eurove. Megjithatë, KOHA ka gjetur që ka institucione në Kosovë që koston e këtij trajtimi e kanë edhe më të ulët.

Një faturë tjetër që u ka ardhur institucioneve shtetërore nga një spital turk është për fizioterapi. Për 30 ditë shteti ka paguar 15 mijë euro.

Gazeta për këtë çështje ka biseduar me tre fizioterapeutë. Të tre e konsiderojnë si faturë që ka çmim të abuzuar.

“Kjo faturë është super e fryrë. Nuk është normal ky çmim, përveç kësaj edhe këto tretmane me prokaine dhe ozonoterapi nuk bëhen njëkohësisht”, ka thënë ky fizioterapeut.

Këto fatura i ka lëshuar spitali “Medical Park”.

Ky rrjet spitalesh ka kthyer përgjigje për shumë çështje të ngritura, rreth dy javë pasi KOHA e ka kontaktuar.

“Marrëdhënia ku ne jemi dhënës të shërbimeve mjekësore për pacientët e FSSH-së, në mënyrë strikte është subjekt i ligjit dhe rregullimit të dy shteteve dhe Rregullimit të Përgjithshëm të të Dhënave të Mbrojtura, kështu që neve nuk na lejohet që t’i shpalosim këto të dhëna, derisa nuk ka ndonjë letër nga autoritetet qeveritare dhe vetë Fondi”, thuhet në këtë përgjigje.

Një pjesë e madhe e pacientëve janë ankuar për dallime të mëdha mes profaturave dhe faturave. Nga ky rrjet spitalesh kanë deklaruar edhe vetë që çmimi i trajtimit bëhet vetëm pasi mjekët të kontrollojnë personalisht pacientët. Një përgjigje e tillë vë në pikëpyetje mënyrën e funksionimit të Fondit, për shkak që aprovimi i buxhetit maksimal bëhet në bazë të profaturës, por që kjo gjë ndryshon posa pacienti të hospitalizohet.

Nevojën për një mekanizëm që kontrollon spitalet private e pati dhënë edhe Zyra Kombëtare e Auditorit qysh në vitin 2017.

“Përpilimin e një liste të institucioneve shëndetësore ku pacientët e kryejnë trajtimin. Lidhur me këtë Ministria e Shëndetësisë duhet të vendosë një linjë komunikimi me të gjitha këto institucione shëndetësore, ofruese të shërbimeve dhe të zhvillojë forma për të monitoruar rrjedhën e shpenzimit të mjeteve financiare. Kjo ndihmon që të bëjë barazime të rregullta financiare në fund të çdo viti fiskal”, thuhet në këtë rekomandim.

Asokohe, sipas këtij institucioni kishte edhe telashe me barazime financiare.

“Monitorimi i mënyrës së shpenzimit të mjeteve financiare nuk kryhet në vazhdimësi në ç’rast mjete të konsiderueshme financiare mbeten peng, në formë të avancave, me pamundësi për t’u shfrytëzuar në kohën e duhur. Mënyra e barazimeve financiare nëpërmes sjelljes së faturave nga ana e pacientit si dëshmi se shërbimi është pranuar nuk ndodh. Kjo formë e barazimeve nuk ka rezultuar e suksesshme funksionale për të pasur një pasqyre të qartë se sa mjete janë shpenzuar dhe nëse ato janë shpenzuar sipas destinimit të synuar”, thuhej në këtë raport.

KOHA për shumë muaj ka hulumtuar mënyrën e funksionimit të Fondit të Sigurimit Shëndetësor.

(Në vazhdimin e hulumtimit mund të lexoni: Çfarë llojesh të tjera shkeljesh bëhen në këtë fond? Kush i kontrollon referimet? Për mungesën e cilave barna nuk u realizuan ndërhyrje shumë të kushtueshme në QKUK?)