Euro 2020

Ekipi i larmishëm i Anglisë fiton tifozë të etur për lajme të mira

Hannah Kumari ka qenë tifoze angleze e futbollit që nga fëmijëria, por ajo kurrë nuk donte të mbante një flamur të Anglisë.

Deri më tani.

Kumari është një nga miliona tifozë të entuziazmuar që Përfaqësuesja e Anglisë ka arritur në finalen e një turneu të madh për herë të parë qëkur e fitoi Kupën e Botës në vitin 1966. Por si shumë britanikë me ngjyrë, ajo ka pasur një marrëdhënie ambivalente me simbolet e anglishtes. Megjithatë, përqafimi i tyre është bërë më i lehtë falë skuadrës së re, multietnike, që është në prag të triumfit në Kampionatin Evropian.

Pasi mundi Danimarkën 2:1 në gjysmëfinale të mërkurën, ndeshje që u shikua nga gjysma e popullsisë së vendit, Anglia përballet me Italinë në finalen e këtij turneu, të dielën mbrëma.

“Kur u zgjova këtë mëngjes mendova për ta blerë një flamur që do ta vari në dritare për të dielën. Unë kurrë nuk kam pasur një fanellë të Anglisë”, tha Kumari, e cila u lind dhe u rrit në Angli nga një nënë indiane dhe një baba skocez. “Diçka ka ndryshuar patjetër. Ndihem gati dhe me duket sikur ajo skuadër më ka dhënë leje të ndihem se mund ta veshi më në fund një fanellë të Anglisë”.

Vitet e fundit kanë qenë të vështira për Anglinë dhe pjesën tjetër të Mbretërisë së Bashkuar. Dalja e Britanisë nga Bashkimi Evropian - një vendim i sjellë pjesërisht si një reagim kundër imigracionit - e la vendin të ndarë. Gjatë pandemisë së koronavirusit më shumë se 128 mijë persona kanë vdekur në Britaninë e Madhe, numri më i lartë në Evropën Perëndimore.

“Euro 2020” - që ka mbajtur emrin, ndonëse po mbahet në vitin 2020 - ka siguruar një emocion dhe argëtim shumë të nevojshëm. Miliona njerëz të lodhur nga bllokimet dhe lajmet e këqija po mbështesin një ekip, anëtarët e të cilit flasin kundër racizmit, bien në njërin gju përpara ndeshjeve, mbështesin fushatën kundër varfërisë dhe më e rëndësishmja - fitojnë ndeshjet. Për dekada, mbështetja e Anglisë ka qenë sinonim i shpresave të shuara. Tekstet e himnit më të njohur të futbollit të vendit, “Tre Luanët”, të lëshuar fillimisht në vitin 1996, evokojnë triumfin e Anglisë në vitin 1966 dhe thatësirën e gjatë që pasoi: “Tridhjetë vjet lëndime, kurrë nuk më ndaluan të ëndërroja”.

Këta 30 vjet janë bërë 55, por edhe një herë Anglia po ëndërron. Shpresat e vendit qëndrojnë te një ekip shumë i ndryshëm nga skuadra me lojtarë vetëm të bardhë e vitit 1966. Një fotografi e krijuar nga Muzeu i Migracionit tregoi se si do të dukej skuadra e Anglisë nëse përjashtoheshin lojtarët pa prindër ose gjyshër të lindur jashtë. Vetëm tre nga 11 lojtarët e përbërjes së parë kanë mbetur. Mungonin yjet që përfshinin kapitenin e ekipit, Harry Kane, babai i të cilit është irlandez; Marcus Rashfordi, nëna e të cilit është nga Saint Kitts; Raheem Sterlingu i lindur në Xhamajkë; Buyako Saka, një londinez me prindër nigerianë.

Ekipi është i njohur më pak për mashtrimet e egra jashtë fushe sesa për përgjegjësinë sociale, i mishëruar nga fushata e 23-vjeçarit Rashford kundër varfërisë së fëmijëve, e cila bindi qeverinë për të rivendosur dreka falas për mijëra fëmijë të varfër. Javën e kaluar, Kane mbajti një shirit me ngjyrat e ylberit për të mbështetur komunitetin LGBT gjatë ndeshjes së Anglisë kundër Gjermanisë. Lojtarët mund të jenë të rinj dhe multimilionerë, por ata vlerësojnë rrënjët e tyre lokale, si dhe ato ndërkombëtare. Fëmijëria e Rashfordit në një komunitet të klasës punëtore në Manchester frymëzon punën e tij kundër varfërisë; Kalvin Phillips është një bir krenar i qytetit verior të Leedsit; Sterling e quan veten “djali nga Brenti”, sipas lagjes në Londër ku ai u rrit. Për disa, suksesi i tyre po ndihmon që anglishtja të bëhet më shumë krenari sesa ngathtësi. Anglezët përbëjnë 56 milionë nga 67 milionë banorët e Mbretërisë së Bashkuar, por patriotizmi anglez dhe flamuri kuq e bardhë i vendit u shmangën prej britanikëve me mendje liberale, të lidhur me huliganët e futbollit dhe “anglezët e vegjël”.

Britanizmi u konsiderua si një identitet më mikpritës nga shumë qytetarë të lindur në Mbretërinë e Bashkuar dhe të huajt e lindur aty. Ngjashmëria në rritje e flamujve dhe simboleve skoceze dhe uellsiane ndërsa ato vende fituan më shumë autonomi politike gjatë dy dekadave të fundit, ka bërë që shumë njerëz të reflektojnë se çfarë do të thotë identiteti anglez.

“Ka pasur një zhvendosje të madhe ndërmjet brezave drejt një identiteti anglez civil dhe gjithëpërfshirës që kapërcen bazat etnike dhe të besimit”, tha Sunder Katwala, drejtor i institutit të barazisë britanike. “Shumica e emigrantëve në Britani nuk janë identifikuar si anglezë, por interesant, fëmijët e tyre janë identifikuar si të tillë”.

Katwala tha se ekipet sportive dhe turnetë nuk nxisin ndryshime shoqërore, por e “ratifikojnë atë zhvendosje që ka ndodhur në shoqëri”.

“Ka ndryshuar edhe biseda publike për atë që është anglisht”, tha ai.

Jo të gjithë mendojnë se ekipi kombëtar i futbollit përfaqëson gjithçka që është më e mira për Anglinë. Disa komentatorë konservatorë i kanë tallur lojtarët duke i quajtur si të “zgjuar” në mënyrë të pakëndshme. Anëtarët e ekipit janë vërshëllyer nga disa tifozë ndërsa kishin rënë në gju, si shenjë kundër racizmit, para ndeshjeve. Sekretari i brendshëm Priti Patel e ka kritikuar gjunjëzimin, duke e quajtur atë “politikë gjestesh” dhe nuk pranoi të dënojë vërshëllimet kundrejt lojtarëve. Fitorja ka heshtur shumë nga kritikat, të paktën përkohësisht. Politikanët janë hedhur në përkrahje të Anglisë. Kryeministri konservator Boris Johnson, i cili shpesh ka kritikuar protestat mbi racizmin dhe të kaluarën perandorake të Britanisë, ndoqi ndeshjen e së mërkurës duke veshur në mënyrë të vështirë një fanellë të Anglisë mbi uniformën e tij. Ai është nën presion për të shpallur një festë kombëtare nëse Anglia e fiton finalen të dielën. Disa kanë krahasuar udhëheqësit politikë të Britanisë në mënyrë të pafavorshme me përzgjedhësin e nënvlerësuar të ekipit kombëtar, Gareth Southgate, i cili përshtati lojtarët e tij të rinj në skuadrën e Anglisë. Nëse turneu ka qenë terapeutik për Anglinë, është gjithashtu shpagues për Southgaten 50-vjeçar. Ai luajti për Anglinë në vitet ’90, dhe dështimi i tij nga penalltia në gjysmëfinalen e “Euro 1996” ia dha fitoren Gjermanisë. Ligjvënësja e Partisë së Punës, parti opozitare, Thangam Debbonaire, e nxiti Johnsonin të studionte në “shkollën e udhëheqjes së Gareth Southgate”.

Southgate iu drejtua kritikëve të ekipit me një letër të hapur në fillim të turneut, duke thënë se lojtarët e tij nuk do të “qëndronin pas futbollit” dhe nuk do të heshtnin për çështjet sociale.

“Unë kam një përgjegjësi ndaj komunitetit të gjerë për të përdorur zërin tim dhe kështu bëjnë edhe lojtarët e ekipit tim”, shkroi ai. “Është e qartë për mua që po shkojmë drejt një shoqërie shumë më tolerante dhe më të kuptueshme, dhe unë e di që djemtë tanë do të jenë një pjesë e madhe e kësaj”.