Dhe, ai nuk po humb fare kohë në këtë drejtim: Në fillimin ndoshta më të ngarkuar të një administrate të re që nga Ronald Reagan më 1981, Biden dhe ekipi i tij i ri i sigurimit kombëtar kanë afruar aleatët në Azi dhe Evropë, janë bashkuar përsëri me institucionet globale dhe kanë rritur tensionin e regjimeve autoritare
Motoja e politikës së jashtme të presidentit Joe Biden është "Kthimi i Amerikës".
Dhe, ai nuk po humb fare kohë në këtë drejtim: Në fillimin ndoshta më të ngarkuar të një administrate të re që nga Ronald Reagan më 1981, Biden dhe ekipi i tij i ri i sigurimit kombëtar kanë afruar aleatët në Azi dhe Evropë, janë bashkuar përsëri me institucionet globale dhe kanë rritur tensionin e regjimeve autoritare. Ai ka lëvizur shpejt për të revokuar ndalesat e imigracionit të administratës Trump dhe për të premtuar para për të vaksinuar më të varfrit në botë. Për më tepër, ai ka bërë gjithçka që është në mes të asaj që është ende një pandemi shkatërruese - dhe pas tranzicionit të parë të dhunshëm presidencial në historinë e SHBA-së, shkruan revista “Foreign Policy”.
Fillimi i mbarë
Në të gjithë botën, Biden po e pret me një valë të vullnetit të mirë. Pas fitores së tij në zgjedhje, 79 për qind e gjermanëve, për shembull, thanë se ata i besuan atij për "të bërë gjënë e duhur" në çështjet ndërkombëtare - krahasuar me vetëm 10 për qind që thanë atë të presidentit Donald Trump disa muaj më parë, sipas sondazhit nga qendra kërkimore Pew. Ndjenja e lehtësimit është veçanërisht e fortë midis aleatëve në Azi dhe Evropë, qytetarët e të cilëve panë kryengritjen e 6 janarit në kryeqytetin e demokracisë kryesore në botë me një përzierje tmerri dhe magjepsjeje.
Përkundrazi, janë urgjencat e politikës globale që me aleatë të vjetër dhe partnerë të rinj ia kërkojnë përsëri Uashingtonit udhëheqjen.
Një Kinë gjithnjë e më e sigurt, agresive dhe e sofistikuar teknologjikisht po sfidon rendin global të dominuar nga Perëndimi në një numër në rritje të fronteve. Në të gjithë botën demokratike, populistët e zemëruar vazhdojnë të mobilizohen - dhe Shtetet e Bashkuara sapo u dhanë atyre një model për të sfiduar rezultatet e zgjedhjeve që nuk u pëlqejnë. Është një botë shumë e ndryshme nga hera e fundit që Bideni mbajti detyrën.
Ekziston edhe skepticizëm. Disa qeveri ishin shumë të lumtura me politikat e ekipit Trump, të tilla si ato të Izraelit dhe Botës Arabe, të cilat arritën marrëveshje historike paqeje, të ndërmjetësuara nga SHBA në Lindjen e Mesme. Në Azi, toni i ashpër i Trumpit ndaj Kinës kishte shumë tifozë. Dhe është akoma e paqartë se si Bideni do të kapërcejë humnerën midis mesit të moderuar politik, për të cilin ka qëndruar prej kohësh, krahut të fuqishëm progresiv të partisë së tij dhe sfidës nga e djathta nacionaliste. Kjo do të ndikojë, për shembull, në pozicionin e SHBA-së mbi marrëveshjet tregtare nga të cilat varet prosperiteti i shumë vendeve.
Kthimi i aleancave
Shpejtësia e administratës së re për të shëruar aleancat dhe për të rikonfirmuar rolin global të SHBA-së, është një befasi për shumë brenda dhe jashtë vendit që prisnin që Biden të ishte i zënë duke shëruar plagët e vendit - një përgjigje pandemike e dëmtuar, një ekonomi gjysmë e ngrirë dhe një shoqëri e shkatërruar nga ndarjet racore dhe politike - para se ta kthente vëmendjen e tij nga jashtë. Në vend të kësaj, një ekip i fortë dhe me përvojë i udhëhequr nga sekretari i Shtetit, Antony Blinken, dhe këshilltari i Sigurisë Kombëtare, Jake Sullivan (i cili, si shumë të tjerë në administratën e re, shkruan “Foreign Policy”) ka lëshuar një mori diplomacie reale dhe virtuale.
Si rezultat, konturat e një politike të jashtme të epokës së Bidenit po marrin vëmendje shpejt. Konkurrenca e fuqisë së madhe ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Kinës - njëkohësisht një garë globale midis modeleve demokratike dhe joliberale të qeverisjes - ka dalë si qendrore në politikën e SHBA-së. Shtoji kësaj një theks të ri në ndryshimin e klimës, të drejtat e njeriut dhe përdorimin e tregtisë për krijimin e vendeve të punës në shtëpi. Bideni kërkon të vendosë një ekuilibër të ri midis interesave dhe vlerave të SHBA, midis shqetësimeve të brendshme dhe angazhimit global.
Testet e mëdha
Anders Fogh Rasmussen, ish-sekretar i përgjithshëm i NATO-s dhe shef i “Rasmussen Global”, ka theksuar për “Foreign Policy” se pavarësisht nga një agjendë e brendshme e ngarkuar, Biden ka bërë përparime të mëdha për të rivendosur udhëheqjen globale të vendosur të Shteteve të Bashkuara. Bota kishte nevojë për të. Por, testet e mëdha janë akoma përpara.
“Zgjedhja e personelit të Bidenit është e patëmetë. Duke punuar me shumë prej tyre, unë mund të vërtetoj aftësinë dhe kuptimin e tyre të rolit të domosdoshëm të vendit të tyre në botë. Ne tashmë e kemi parë administratën e Bidenit të koordinohet më ngushtë me aleatët, nga bisedat intensive të sekretarit të Shtetit, Blinken, me ministrat e Jashtëm të Bashkimit Evropian te paraqitja virtuale e Bidenit në Konferencën e Sigurisë së Mynihut dhe takimin e parë të samitit të ‘Quad Indo-Pacifik’. Kjo administratë është përcaktuar qartë se ku qëndron në disa linja kritike midis lirisë dhe autokracisë, përfshirë Tajvanin dhe Ukrainën”, ka deklaruar Rasmussen në analizën e tij për revistën amerikane.
Ai ka theksuar se NATO-ja, gjithashtu është më në fund në një pozicion për të ecur përpara dhe për të ndërtuar konceptin e saj të ri strategjik pa u shqetësuar për postimet dhe acarimet presidenciale. Sidoqoftë, aleatët evropianë të Uashingtonit nuk kanë asnjë iluzion se Biden do të mbetet i butë në angazhimet e tyre për të shpenzuar më shumë në mbrojtje.
“Bideni ka ndërmarrë hapat e parë për të rindërtuar dhe reformuar botën tonë shumëpalëshe, jo vetëm duke u ribashkuar me të. Ai duhet të ndërtojë mbi këta hapa për të tërhequr multilateralizmin nga sëmundja e tij. Na duhet një veprim i fortë nga bota e lirë për të formuluar standarde të reja shumëpalëshe - për shembull, në rregullimin e teknologjisë në zhvillim”, ka deklaruar ish-shefi i Aleancës Veriatlantike.
Angazhimi i Bidenit për të ndërtuar aleancën globale demokratike është personal dhe i palëkundur, shton ai. Disa thonë se ai së pari duhet të përqendrohet në rindërtimin e demokracisë së SHBA-së në vend se të thërrasë Samitin e tij të premtuar për Demokraci këtë vit. “Nuk jam dakord. Ngjarjet në Uashington më 6 janar na dhanë të gjithëve një paraqitje të shkurtër të brishtësisë së demokracisë dhe nevojën urgjente për të formuar një vijë të përbashkët, të përforcuar reciprokisht, në mbrojtjen e saj”, ka shtuar Rasmussen. “Sidoqoftë, së shpejti do të duhet të shohim administratën e Bidenit duke hartuar një plan të qartë veprimi për mënyrën se si samiti do të funksionojë në praktikë. Samiti i Demokracisë në Kopenhagë më 10-11 maj do të ofronte atë mundësi”.
John Ikenberry, nga Universiteti i Princetonit, thotë se Bideni ka rikthyer bindjet thelbësore që drejtojnë politikën e jashtme të SHBA-së që nga Lufta e Dytë Botërore. “Vendi përparon interesat e tij duke ndërtuar dhe udhëhequr rendin ndërkombëtar; aleancat dhe institucionet e bëjnë fuqinë e SHBA-së më efektive, të qëndrueshme dhe më legjitime; dhe angazhimi global e mban këtë rend. Deri më tani, këto bindje janë premtime, por ekipi i ri po duket shumë i besueshëm”, ka theksuar ai.
Acarimi me Moskën e Pekinin
Andrea Kendall-Taylor, nga Qendra për një Siguri të Re Amerikane, ka deklarua për FP-në se Bideni po punon për të rigjallëruar aleancat dhe institucionet shumëpalëshe. “Veprimet e saj po gjenerojnë frymën e dobishme të përpjekjeve të Rusisë dhe Kinës për të dobësuar kohezionin midis demokracive dhe për të zbehur ndikimin e SHBA-së në rajone kyçe dhe organe ndërkombëtare. Tashmë, përgjigjet luftarake nga Pekini dhe Moska sugjerojnë që Uashingtoni ka tërhequr vëmendjen e tyre”.
Eswar Prasad, profesor i politikës tregtare në Universitetin Cornell dhe bashkëpunëtor i vjetër në Institutin Brookings, ka thënë se strategjia e Bidenit për riangazhimin global në politikën ekonomike ka dy elemente. E para është rikonfirmimi i udhëheqjes amerikane - me hollësi, jo në mënyrë agresive, pasi Uashingtoni ka nevojë të rindërtojë besimin, thekson ai. Elementi i dytë është lidhja e tregtisë me përparësitë e tjera të Bidenit, të tilla si krijimi i vendeve të punës dhe ulja e emetimeve.
“Jo vetëm që ai është ribashkuar me marrëveshjen e klimës në Paris, por gjithashtu ka në plan të ribashkohet me Organizatën Botërore të Tregtisë - dhe të punojë me aleatët për ta reformuar atë. Urdhri i tij ekzekutiv që përforcon dispozitat e ‘Buy American’ për prokurimin qeveritar sinjalizon qëllimin e tij për të mbrojtur me forcë interesat tregtare të SHBA-së”, thekson ai.
Agjenda e Bidenit vë në dukje partnerët tregtarë të SHBA-së që mund të kenë shpresuar për një qasje më pak agresive në tregti dhe investime. Administrata synon, gjithashtu, të mbështesë mbrojtjen e punës, politikat klimatike dhe të drejtat e njeriut në negociatat tregtare. “Shpresat e Pekinit për një de-përshkallëzim të mosmarrëveshjeve tregtare tashmë i kanë lënë vendin perspektivës së rritjes së tensioneve pasi Uashingtoni sjell një gamë më të gjerë të çështjeve në tryezë”, ka thënë Prasad.
“Disa ndryshime janë në ajër: Negociatat e vështira, por thelbësore do të zëvendësojnë retorikën kokëfortë dhe sanksionet e njëanshme që përcaktonin qasjen e Administratës Trump ndaj mosmarrëveshjeve tregtare dhe ekonomike”, thekson ai, duke shtuar se Bideni ka të ngjarë të punojë me aleatët për të bërë presion në Kinë për të ndryshuar praktikat e saj ekonomike. “Çështjet e diskutueshme nuk do të zgjidhen domosdoshmërisht më lehtë ose më shpejt. Por, do të jetë një qasje më racionale dhe e bashkërenduar - ndoshta me zgjidhje më efektive dhe më të qëndrueshme”.
Përktheu: Rexhep Maloku
