Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Joe Biden, ka zgjeruar listën e sanksioneve ndaj personave që do t’u nënshtrohen masave ndëshkuese të SHBA-së për sfidimin e sovranitetit dhe integritetit territorial të shteteve të Ballkanit Perëndimor.
Me këtë urdhër ekzekutiv të publikuar të martën nga Departamenti Amerikan i Shtetit, Bideni ka ndërmarrë hapa shtesë për të amendamentuar tre urdhra të mëhershëm, e që lidheshin me bllokim asetesh dhe ndalimin e hyrjes në SHBA të personave që destabilizojnë Ballkanin Perëndimor.
Sipas rregullores së 2021-s, bllokimi i aseteve dhe ndalimi i hyrjes në SHBA vlente për personat që ishin direkt të përfshirë ose indirekt përgjegjës në veprimet apo politikat që kërcojnë paqen, sigurinë, stabilitetin ose integritetin territorial të një zone apo një shteti në Ballkan, dhe që minojnë proceset demokratike ose institucionet, apo edhe përfshihen në korrupsion. Aty përfshihen edhe shkelësit e marrëveshjeve të paqes ose marrëveshjet për njohje reciproke në Ballkan. Këtu hyjnë Marrëveshja e Prespës e vitit 2018, Marrëveshja Kornizë e Ohrit e vitit 2001, Rezoluta 1244 e Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara, Marrëveshja e Dejtonit, Konkluzat e Këshillit të Konferencës për Zbatimin e Paqes së 1995-s.
E re është se tani sanksione do të ketë për këdo që Thesari Amerikan i Shtetit konsideron se si lider, udhëheqës apo anëtar i Qeverisë merr pjesë në ndonjë prej aktiviteteve të përfshira në rregulloren e mëhershme.
Masat do të zbatohen edhe për ndihmuesit, sponsorizuesit ose ata që ofruan mbështetje për personat të cilëve u janë bllokuar asetet.
Masat vlejnë edhe për bashkëshortët apo fëmijët e rritur të personave që u bllokohen asetet.
Në dokument, Bideni ka theksuar se këta hapa shtesë po ndërmerren për shkak të “përpjekjeve të vazhdueshme të individëve për të sfiduar sovranitetin dhe integritetin territorial të shteteve të Ballkanit Perëndimor, për të minuar marrëveshjet e pasluftërave, përfshirjen në korrupsion të konsiderueshëm që minon sundimin e ligjit dhe besimin në qeverisje demokratike dhe për të shmangur sanksionet e Qeverisë amerikane”.
Urdhri i plotë:
Neni 1. Ndryshimet në Urdhrin Ekzekutiv 14033. Urdhri Ekzekutiv 14033 ndryshohet duke hequr seksionin 1 dhe duke futur, në vend të tij, sa vijon:
“Neni 1. (a) Të gjitha pasuritë dhe interesat në pasuri që ndodhen në Shtetet e Bashkuara, ose që janë nën posedim ose kontrollin e ndonjë personi nga personat e mëposhtëm bllokohen dhe nuk mund të transferohen, paguhen, eksportohen, tërhiqen ose trajtohen ndryshe: çdo person i caktuar nga Sekretari i Thesarit, në konsultim me Sekretarin e Shtetit:
(i) që është përgjegjës ose ka bashkëpunuar/ angazhuar në veprime ose politika që kërcënojnë paqen, sigurinë, stabilitetin, ose integritetin territorial të çdo zone ose shteti në Ballkanin Perëndimor;
(ii) që është përgjegjës ose ka bashkëpunuar/ përfshirë/ angazhuar në veprime ose politika që minojnë proceset ose institucionet demokratike në Ballkanin Perëndimor;
(iii) që është përgjegjës ose ka bashkëpunuar, ose ka angazhuar ose ka përpjekur të angazhohet në, një shkelje të çdo marrëveshjeje ose kornize rajonale për siguri, paqe, bashkëpunim, ose njohje të ndërsjellë, ose mekanizëm përgjegjësie, ose që paraqet një rrezik të rëndësishëm për të kryer një akt të tillë, në lidhje me Ballkanin Perëndimor, përfshirë Marrëveshjen e Prespës 2018; Marrëveshjen Kornizë të Ohrit të 2001; Rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit të Kombeve të Bashkuara; Marrëveshjet e Dejtonit; ose Konkluzionet e Konferencës për Zbatimin e Paqes të mbajtur në Londër në dhjetor 1995, përfshirë vendimet ose konkluzionet e Dërguarit të Lartë, Këshillit të Zbatimit të Paqes, ose Bordit të Drejtueseve të tij; ose Gjykatës Ndërkombëtare të Krimeve për Jugosllavinë, ose, në lidhje me Jugosllavinë, Mekanizmit Ndërkombëtar Residual për Gjykatat e Krimeve;
(iv) që është përgjegjës ose ka bashkëpunuar, ose është angazhuar ose është përpjekur të angazhohet në, abuzim të rëndë të të drejtave të njeriut në Ballkanin Perëndimor;
(v) që është përgjegjës ose ka bashkëpunuar, ose angazhuar ose përpjekur të angazhohet në, korrupsion në lidhje me Ballkanin Perëndimor, përfshirë korrupsionin nga, në emër të, ose ndryshe i lidhur me një qeveri në Ballkanin Perëndimor, ose një funksionar aktual ose të mëparshëm të qeverisë në çdo nivel të qeverisë në Ballkanin Perëndimor, siç është shfrytëzimi i pasurive publike, përvetësimi i pasurive private për përfitime personale ose qëllime politike, ose ryshfeti;
(vi) që është një udhëheqës, zyrtar ose anëtar i një entiteti, përfshirë një entitet qeveritar, që ka angazhuar në, ose ka përpjekur të angazhohet në, ndonjë nga aktivitetet e përshkruara në nënseksionet (1)(a)(i)-(v) të këtij urdhri, ose pasuritë dhe interesat në pasuri të të cilëve janë bllokuar në përputhje me këtë urdhër;
(vii) që ka ndihmuar në mënyrë të konsiderueshme, sponsorizuar, ose ka ofruar mbështetje financiare, materiale, ose teknologjike për, ose mallra ose shërbime për ose në mbështetje të, çdo personi të cilit pasuritë dhe interesat në pasuri janë bllokuar në përputhje me këtë urdhër;
(viii) që është pronar ose kontrollohet nga, ose ka vepruar ose pretenduar të veprojë për ose në emër të, drejtpërdrejt ose indirekt, çdo personi të cilit pasuritë dhe interesat në pasuri janë bllokuar në përputhje me këtë urdhër;
(ix) që është pronar ose kontrollon, drejtpërdrejt ose indirekt, çdo person që pasuritë dhe interesat në pasuri janë bllokuar në përputhje me këtë urdhër; ose
(x) që është bashkëshorti ose fëmija i rritur i çdo personi të cilit pasuritë dhe interesat në pasuri janë bllokuar në përputhje me nënseksionet (1)(a)(i)-(v) të këtij urdhri.
(b) Ndalesat në nënseksionin (a) të këtij seksioni zbatohen përveç nëse janë parashikuar ndryshe nga ligjet, ose në rregullore, urdhra, udhëzime ose licenca që mund të lëshohen sipas këtij urdhri, dhe pavarësisht çdo kontrate të nënshkruar ose çdo license ose leje të dhënë para datës së këtij urdhri.”
Neni 2. Dispozita të Përgjithshme. (a) Asgjë në këtë urdhër nuk do të interpretohet për të dëmshpërblyer ose ndikuar ndryshe në:
(i) autoritetin e dhënë nga ligji për një departament ekzekutiv ose agjenci, ose kreun e tij; ose
(ii) funksionet e Drejtorit të Zyrës së Menaxhimit dhe Buxhetit në lidhje me propozimet buxhetore, administrative ose legjislative.
(b) Ky urdhër do të zbatohet në përputhje me ligjin përkatës dhe në varësi të disponueshmërisë së alokimeve.
(c) Ky urdhër nuk ka për qëllim dhe nuk krijon asnjë të drejtë ose përfitim, substancial ose procedural, të zbatuar në ligj ose në barazi nga ndonjë palë kundër Shteteve të Bashkuara, departamenteve të saj, agjencive ose entiteteve të saj, zyrtarëve, punonjësve ose agjentëve të saj, ose ndonjë personi tjetër.
